تحلیلی از گزارش های تازه یاب شامی در مورد کاتب نعمانی

روایات ابوعبدالله محمد بن ابراهیم معروف به کاتب نعمانی و صاحب کتاب شیعی الغیبه در منابع امامیه، عموما ارتباط روشنی با عقاید رسمی جریان غلو ندارد، اما بر اساس منابع تازه یاب فرقه غالی نصیریه در شام، نعمانی در میان آنان شخصیت مشهوری بوده که علاوه بر گزارش های ارتباط او با بزرگان نصیری مانند خصیبی، جلی، ابن شعبه، قطیعی بغدادی، غسانی مهلبی و... تالیف چند کتاب (الإخلاص، المقنع، التسلی و التقوی و...) هم به او نسبت داده شده است. البته در میان اخبار و اقوال مروی از او در این منابع، علاوه بر مطالب صحیح، موارد زیادی از عقاید شدیدا غالیانه و حتی روایت کتاب غالیانه و تناسخی «السبعین» نیز وجود دارد. نشانه های منصب حکومتی او در شام نیز در آثار نصیری آشکارتر است. گفتنی است این گزارش های فراوان علی رغم ضعف آن، مویدهایی نیز در منابع امامیه دارد که مهم ترین آن نصیری بودن راوی اصلی کتاب الغیبه است. ولی پیش تر هیچ یک از این مسائل مورد تحقیق و ارزیابی واقع نشده و ارتباط نعمانی با فرقه نصیریه خالی از برخی ابهامات نیست. این مقاله ضمن تایید اصل این ارتباط، قرائن صحت و سقم نسبت های نصیریان به او را بررسی کند.