تبیین الگوی کالبدی شهر دوستدار سالمند (موردپژوهی: منطقه 2 شهرداری تهران)

یکی از بارزترین ویژگی های جمعیت شناختی قرن بیست و یک را می توان "شهرنشینی سریع و سالمندی جمعیت"دانست. از این رو انتظار می رود شهرهای جهان آمادگی، دانش و انعطاف کافی جهت پذیرش این موج از جمعیت و مقابله با اثرات چالش برانگیز آن را داشته باشند. هدف این پژوهش شناخت و تحلیل نیازها و مشکلات کالبدی سالمندان منطقه دو شهرداری تهران در قالب تحلیل تطبیقی این منطقه با شاخص های شهر دوستدار سالمند سازمان بهداشت جهانی (2006) است.

383 پرسش نامه ساختار یافته متشکل از 38 متغیر و در قالب سه شاخص فضای باز شهری- مسکن- و ساختمان ها، مکان های عمومی و مذهبی طراحی و در بین جمعیت سالمند ساکن (60 سال به بالا) در منطقه توزیع گشت و داده های منتج از آن با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها حاکی از این است که تنها در شاخص مسکن شرایط نسبتا رضایت بخشی حاکم است در حالی که شاخص های فضای باز شهری، ساختمان ها، مکان های عمومی و مذهبی نمرات پایین تر از حد متوسط را نشان می دهند. همچنین داده های بدست آمده براساس جنسیت پرسش شوندگان در شاخص مسکن تفاوت معنی داری را نشان می دهند به گونه ای که زنان از وضعیت نامطلوب تری نسبت به مردان برخوردارند.

نمره نسبتآ مطلوب شاخص مسکن را می توان نتیجه مشارکت خود شهروندان و قدرت اختیار آن ها در این زمینه تلقی نمود که این مورد اهمیت و ضرورت پرداختن به مساله مشارکت در سایر شاخص ها را بازتاب می نماید. از این رو فراهم شدن زمینه های حضور و مشارکت سالمندان در حوزه های مختلف برنامه ریزی شهری، بهبود دسترسی به فضاهای باز شهری، طراحی های خلاقانه و ارائه مساکن متناسب با نیاز سالمندان به عنوان پیشنهادهای این پژوهش مطرح گشته اند.