تاثیر نظام زمین داری بر اقتصاد روستایی و زندگی کشاورزان ایران در عصر صفویه (از شاه عباس اول تا سقوط اصفهان)

موضوع زمین، مالکیت، نظام زمین داری و سیاست حکومت در این باره و تعامل جامعه و حکومت در این زمینه در تاریخ ایران اغلب از جمله عوامل تاثیرگذار بر تغییر و تحولات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی بوده است. دوران صفوی با توجه به استمرار طولانی مدت حکومت، از این نظر دربردارنده ی نکات و تجارب فراوانی است. این پژوهش در پی تبیین این مسئله است که در عصر صفوی به ویژه از دوره ی شاه عباس اول در مناطق روستایی و کشاورزی ایران چه الگویی از نظام زمین داری مورد استفاده قرار گرفته و این موضوع چه تاثیری بر زندگی روستاییان و از سوی دیگر بر تعامل این بخش از جامعه و حکومت داشته است؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که با توجه به چارچوبی که حکومت صفوی برای مالکیت زمین ها و برداشت محصول در نظر گرفته بود، در مجموع و در برابر مالیات ها و تکالیفی که متوجه کشاورزان بود، منافع کمتری عاید آن ها می شد. چنین شرایطی در بلندمدت به شکل گیری و گسترش شکاف بین کشاورزان، به عنوان بخش مهمی از جامعه و حکومت منجر شد. این پژوهش به روش تاریخی، توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده و از آنجا که موضوع زمین داری همچنان به عنوان یکی از مسائل مهم جامعه ی ایران مطرح است، می تواند با تبیین یک تجربه ی تاریخی، نکاتی کاربردی عرضه کند.