اثر تنش کم آبیاری و محلول پاشی با اسید آسکوربیک و اسید جاسمونیک بر برخی از متابولیت های ثانویه، عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ های گلرنگ

به منظور بررسی تیمارهای کم آبیاری و محلول پاشی با اسید جاسمونیک و اسید آسکوربیک بر میزان فنول کل، میزان فلاونوئید کل، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز، فعالیت آنتی اکسیدانی، عملکرد دانه و عملکرد روغن ژنوتیپ ‎های گلرنگ، آزمایشی به صورت طرح کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در بهار 1396 انجام شد. در این آزمایش سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گلرنگ) به عنوان فاکتور اصلی و سه ژنوتیپ گلرنگ (محلی اصفهان، فرامان و سینا) به عنوان فاکتور فرعی و محلول پاشی با سه سطح شامل (شاهد، محلول پاشی با اسید جاسمونیک با غلظت 5/0 میلی مولار و محلول پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 20 میلی مولار) به عنوان فاکتور فرعی فرعی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که اثرهای اصلی تیمار کم آبیاری، ژنوتیپ و محلول پاشی بر تمامی صفات مورد بررسی در این پژوهش معنی دار شد. به طوری که بیشترین عملکرد دانه (1687 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (462 کیلوگرم در هکتار) مربوط به ژنوتیپ سینا و کمترین عملکرد دانه (1341 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (332 کیلوگرم در هکتار) مربوط به ژنوتیپ محلی اصفهان شد. نتایج نشان داد محلول پاشی با اسید آسکوربیک میزان عملکرد دانه و روغن به ترتیب 9/5 و 53/11درصد در مقایسه با تیمار بدون محلول پاشی افزایش یافت. مقدار فنیل آلانین آمونیالیاز در ژنوتیپ سینا و تیمار آبیاری 50 درصد نیاز آبیاری 18/26 درصد در مقایسه با تیمار 100 درصد نیاز آبیاری گلرنگ و ژنوتیپ محلی اصفهان افزایش یافت. همچنین میزان فنول و فلاونوئید کل در ژنوتیپ سینا و تیمار 50 درصد نیاز آبیاری به ترتیب 35/50 درصد و 23/40 درصد در مقایسه با ژنوتیپ محلی اصفهان و تیمار آبیاری 100 درصد نیاز آبیاری گلرنگ افزایش یافت. مقایسه میانگین داده ها نشان داد مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی، فنول و فلاونوئید کل در اثر برهمکنش محلول پاشی با اسید آسکوربیک و تیمار 50 درصد نیاز آبیاری گلرنگ 91/10 درصد، 39/44 و 32/55 درصد در مقایسه با تیمار بدون محلول پاشی و تیمار 100 درصد نیاز آبیاری گلرنگ افزایش یافت. نتایج نشان داد که می توان با انتخاب ژنوتیپ و ترکیبات مناسب عملکرد دانه و روغن و اثرات دارویی گیاه گلرنگ را افزایش داد.