بررسی اثر تنش شوری بر جوانه زنی و رشد اولیه ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata)

یکی از محدودیت های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه، وجود تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در آزمایشگاه ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل 15 ژنوتیپ مختلف لوبیا چشم بلبلی (مشهد، امید بخش1، امید بخش2، 001، 002، 7245،  7254، 7262، 7288، 7244، 7256، 7291، 7289، 7278 و 7305) و چهار سطح کلرید سدیم با غلظت های0،  50،  100 و 150 میلی مولار بودند. اثر ژنوتیپ روی تمام صفات مورد مطالعه به غیر از وزن تر ساقه چه و اثر شوری روی صفات درصد جوانه زنی، شاخص جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، وزن تر ساقه چه و وزن خشک ریشه چه معنی دار بود.  ژنوتیپ های مشهد و 7262 در بالاترین غلظت شوری دارای بیشترین درصد جوانه زنی نهایی (100 درصد) بودندو ژنوتیپ 001 در بالاترین سطح شوری دارای کمترین درصد جوانه زنی نهایی (38.88 درصد) بود. ژنوتیپ مشهد بالاترین شاخص قدرت جوانه زنی را به دست آورد و با افزایش غلظت شوری شاخص قدرت جوانه زنی، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه آن کاهش یافت. ژنوتیپ های مشهد و 7262 بعنوان مقاوم ترین و ژنوتیپ 1 به عنوان حساس ترین ژنوتیپ نسبت به شوری انتخاب شدند. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که ژنوتیپ ها در سه خوشه جدا از هم قرار گرفتند به طوری که ژنوتیپ های 1 و امیدبخش 2 در خوشه های جداگانه و بقیه ژنوتیپ ها در خوشه سوم قرار گرفتند. بر اساس نتایج این آزمایش تنوع ژنتیکی لازم برای انتخاب ارقام مقاوم به شوری در میان ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی ایران وجود دارد.