تحلیل مدیریت دانش در سازمان های فنی و تخصصی

امروزه سازمان‌های فنی و تخصصی خیل عظیمی از متخصصان یک جامعه را در خود جای داده‌اند. بسیاری از این سازمان‌ها امروزه به عنوان سازمان‌های هوشمند مطرح هستند و شاغلین آنها به عنوان کارکنان دانشی به حساب می‌آیند [1]. الوانی (1379) معتقد است که یکی از چالش‌هایی که در عصر حاضر مدیریت با آن روبه‌رو است دانشی شدن سازمان‌هاست (2). مدیریت دانش در سازمان‌های فنی و تخصصی تلاش می‌کند که توانمندی‌های کارکنان، خدمت به مشتریان و نوآوری‌ها را بهبود بخشد و هزینه‌ها را کاهش دهد [3]. تصمیمات پیچیده محتاج دانش هستند و تصمیم‌گیری جزء جداناپذیر سازمان‌های فنی و تخصصی است. از این‌رو، مدیریت دانش به این سازمان‌ها در امر تصمیم‌گیری کمک شایانی می‌کند. آنچه امروز شاهد آن هستیم، پا به سن نهادن نیروی کار در سازمان‌های فنی و تخصصی است. بر اساس یک گزارش، حدود 71 درصد از کارمندان آمریکا در موقعیت بازنشستگی قرار می‌گیرند [4]، از این‌رو، بازنشستگی کارکنان چالشی است که این سازمان‌ها با آن مواجه هستند. مدیریت دانش می‌تواند با کسب تخصص و دانش افراد پیش از بازنشستگی‌شان و استفاده مجدد از آن پس از بازنشستگی‌شان نقش مهمی را در حل این چالش بازی کند.
امروزه سازمان‌های فنی و تخصصی با دو چالش عمده سروکار دارند: یکی بهبود بخشیدن روابط با مشتریان و حرکت به سمت خودگردانی است و دیگری تغییر روش کار درونی در این سازمان‌ها در جهت توانمند کردن فرآیند تسهیم دانش. هر دو این چالش‌ها به وسیله مدیریت دانش برطرف می‌شوند. مدیریت دانش سبب بهبود تسهیم دانش در سازمان‌های فنی و تخصصی می‌شود و به عنوان عامل کلیدی تسهیم دانش بین این سازمان‌ها و شهروندانی شناخته می‌شود که از خدمات آنها بهره‌مند می‌شوند [5 و 6].
این مقاله به بررسی تحلیلی مدیریت دانش در یک سازمان فنی و تخصصی می‌پردازد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و پیمایشی است و همچون بسیاری از مطالعات توصیفی مشابه که در آنها از پرسشنامه، مصاحبه و یا مشاهده برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌شود، از پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری داده‌ها بهره گرفته شده است. برای سنجش متغیرهای فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات و اثربخشی مدیریت دانش با بهره گرفتن از ‌پژوهش‌های صورت پذیرفته در ارتباط با این متغیرها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.