مفهوم شناسی استطاعت در فرض عدم حاجت به راحله

فقهای امامیه معتقدند مکلفی که قادر به تحصیل راحله نیست حتی در فرض عدم حاجت به راحله عنوان مستطیع بر وی صدق نمی کند. علامه حلی و فیض کاشانی، خلاف دیدگاه مذکور را دارند. محقق سبزوارای، مسئله را خالی از اشکال نمی داند و معتقد است ظاهر اخبار، بر خلاف دیدگاه فقهاست. در این مقاله، که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده، ضمن بازپژوهی و تقویت نقدهای قائلان به دیدگاه خلاف مشهور، اثبات شده است که استطاعت را خواه به معنای عرفی و یا به معنای خاص شرعی، موضوع ادله وجوب حج بدانیم، مکلفی که قادر به تحصیل راحله نیست اما بدون مشقت می تواند خود را به مراسم حج برساند، استطاعت او متوقف بر تحصیل راحله نیست. نهایتا به حکم الغای خصوصیت و لزوم توجه به وحدت سیاق، گفته شده تحصیل زاد نیز که در سیاق تحصیل راحله قرار گرفته است، موضوعیت نخواهد داشت.