تغییرات مکانی ذخایر کربن آلی و غیر آلی در چند رده خاک جنگلی و مرتعی شمال ایران

بررسی تغییرات مکانی کربن آلی خاک در کاربری های مختلف، کمک شایانی در تفسیر و شبیه سازی رفتار اکوسیستم های خاکی در مواجهه با تغییرات اقلیمی و زیست محیطی می کند. اراضی تپه ای و شیب دار روستای باندر به دلیل اکوسیستم منحصر به فرد و تاثیر شیب در ایجاد خرد اقلیم ها و تغییرات پوشش گیاهی، از اهمیت خاصی برخوردار است. تغییرات مکانی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در اعماق مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. تاثیر نوع کاربری اراضی، مواد مادری، ویژگی های توپوگرافی و برخی از ویژگی های خاک نیز بر روی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در 56 خاکرخ بررسی شد. به طور متوسط بیشترین میزان ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک (Mg/ha6/196=SOC،  Mg/ha2/88=SIC) در مالی سول ها و کمترین مقادیر در انتی سول ها (Mg/ha 9/59=SOC، 3/11=SIC) به دست آمد. بیشترین میزان ذخیره کربن کل نیز به طور متوسط در مالی سول ها 9/284 Mg/ha و کمترین آن در انتی سول ها 2/71 Mg/ha به دست آمد. همبستگی بین ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک نشان دهنده آن است که کربن غیر آلی خاک در این منطقه از کربن آلی سرچشمه می گیرد. در کاربری جنگل قسمت اعظم ذخایر کربن آلی خاک در افق های سطحی قرار داشته و کربن آلی آن نیز بیشتر از نوع تازه و نیمه تجزیه شده و در ارتباط با جزء سیلت خاک می باشد. بنابراین خاک های جنگلی نسبت به خاک های مرتعی که قسمت اعظم کربن آلی آن ها در افق های زیرسطحی و در ارتباط با جزء رس خاک قرار دارد، در پاسخ به تغییر کاربری و اقدامات مدیریتی شکننده تر می باشد.