دیدگاه کشاورزان نسبت به قانون‏ مداری در حکمرانی آب (مطالعه موردی شهرستان سبزوار، استان خراسان رضوی)

کشور ایران در منطقه خشک جهان قرار دارد و در بیشتر نقاط خشکسالی و کمبود آب به‏ وضوح مشاهده می‏‏ شود. مدیریت نادرست و نبود حکمرانی خوب آب تشدید پیامدهای خشکسالی را به همراه دارد. حکمرانی خوب آب به سازگاری قوانین، مسئولیت ‏پذیری سازمان ها، کل ‏‏نگری و به‏‏ هم ‏‏پیوستگی برنامه‏‏ ها، ملاحظات اخلاقی و رعایت عدالت در ارائه خدمات مرتبط با آب گفته می ‏‏شود. برقراری و اجرای صحیح حکمرانی خوب آب نیازمند چارچوب ‏های قانونی عادلانه و سازمان‏ های اجرایی بی طرف است. پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کشاورزان نسبت به رعایت قانون‏‏ مداری در حکمرانی خوب آب انجام گرفت. با استفاده از تحقیق پیمایشی و روش نمونه‏‏ گیری خوشه ‏‏ای تصادفی، وضعیت 202 نفر از کشاورزان در 25 روستا در سطح شهرستان سبزوار بررسی شد. نتایج نشان داد «میزان رعایت قوانین وضع شده برای آب کشاورزی در منطقه» در رتبه اول و «میزان احترام به حقوق کشاورزان در ارتباط با آب کشاورزی» در رتبه آخر جای دارد. همچنین قانون‏‏ مداری در ارتباط با حکمرانی آب در منطقه وضعیت مناسب و قابل قبولی ندارد و در حد متوسط قابل ارزیابی می‏ باشد. در عین حال از نظر زارعانی که از قنات برای آبیاری استفاده می‏‏ کردند و همچنین زمین اجاره‏‏ ای و درآمد سالانه بیشتری از کشاورزی داشتند، قانون‏ مداری در حکمرانی آب، بیشتر رعایت شده است. در مقاله حاضر پیشنهادهایی به ‏منظور تقویت قانون مداری در حکمرانی آب ارائه شده است که می ‏توان به استفاده از دانش بومی و مشارکت کشاورزان در وضع قوانین مرتبط با آب کشاورزی اشاره کرد.