حدود صلاحیت مجلس شورای اسلامی در اصلاح لوایح قانونی

مبتنی بر ظاهر اصول قانون اساسی و قوانین عادی مرتبط با فرآیند قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران، به غیر از محدودیت مصرح در اصل 75 قانون اساسی (بار مالی)، مجلس شورای اسلامی هیچ‏گونه محدودیتی در اصلاح لوایح ندارد. این نکته این سوال را در ذهن ایجاد می‏کند که مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی و تصویب لوایح قانونی تا چه حد می‏تواند لوایح را اصلاح کند. مبتنی بر بررسی‏هایی که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفت، این نتیجه به ‏دست آمد که شورای نگهبان در مقام تطبیق مصوبات مجلس با قانون اساسی نظراتی داده است که در آنها، با استناد به اصل 74 قانون اساسی و با تاکید بر ضرورت عدم تغییر ماهیت لایحه به‏واسطه‏ی اصلاحات اساسی در متن پیشنهادی دولت و عدم‏تبدل آن به طرحی جدید، صلاحیت مجلس را در اصلاح لوایح محدود به ملاک‏های مشخصی همچون «محدود بودن به چارچوب پیشنهاد دولت»، «محدود بودن به موضوع لایحه دولت» و «محدود بودن به عدم ایجاد تغییرات گسترده در لایحه دولت» دانسته‏ است. بنابراین با تنقیح مناط و الغای خصوصیت از ملاک‏های مذکور، می‏توان صلاحیت مجلس شورای اسلامی در اصلاح لوایح قانونی را در چارچوب این ملاک‏ها محدود دانست.