عدالت ترمیمی در اندیشه امام علی(ع)

یکی از آموزه های نوین حقوق کیفری در ترسیم سیاست کیفری، توجه ویژه به جایگاه بزه دیده و ترمیم خسارات و هزینه های وارده به وی با توسل به ابزارها و نهادهای غیرکیفری و غیررسمی برای حل وفصل امور کیفری است. در دهه های اخیر به علت مشکلات ناشی از اجرای عدالت کیفری گرایش نظام های حقوقی به عدالت ترمیمی بیشتر شده است. اندیشه ها و فرمایش های حضرت علی(ع) همواره بخش اعظمی از سیاست حقوقی اسلام را تشکیل داده است. حال باید دید عدالت ترمیمی در دیدگاه و اندیشه علوی وجود داشته یا خیر؟. به نظر می رسد عدالت ترمیمی در دیدگاه علوی جایگاه ممتاز و ویژه ای داشته است. پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش یافته درصدد است تا عدالت ترمیمی موردپذیرش حضرت علی(ع) را مورد تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حکایت از وجود مصادیق مختلف عدالت ترمیمی از منظر حضرت علی(ع) دارد، هرچند لفظ عدالت ترمیمی در هیچ یک از فرمایش های حضرت به کار نرفته لیکن ایشان در 1400 سال پیش اهمیت عدالت ترمیمی را موردتوجه خاص و ویژه قرار داده و علاوه بر اجرای آن همواره مردم و نیز آیندگان را به اهتمام ویژه نسبت به گرایش به عدالت ترمیمی دعوت نموده است. تاسیساتی از قبیل بزه پوشی، اصلاح ذات البین، شرمساری، ماهیت جبرانی دیه و پرداخت آن از بیت المال و میانجی گری محوریت گفتمان علوی عدالت ترمیمی را تشکیل می دهند.