مقایسه تاثیر آموزش توسط همتا با پرستار بر میزان خود مراقبتی بیماران همودیالیزی

آموزش رفتارهای خود مراقبتی به بیمار و خانواده وی باعث بهبود کیفیت زندگی و افزایش شرکت در برنامه های خود مراقبتی می شود. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر آموزش توسط همتا و پرستار بر میزان خود مراقبتی بیماران همودیالیزی انجام یافته است.

در این پژوهش نیمه تجربی، تعداد 105 بیمار همودیالیزی از سه بیمارستان منتخب در سه شهر استان اصفهان (زرین شهر، فلاورجان و مبارکه) از بهمن 1395 تا شهریور 1396 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. سه مرکز به طور تصادفی به گروه های آموزش توسط همتا، پرستار و یک گروه کنترل تخصیص داده شدند. آموزش بهروش چهره به چهره و فردی انجام یافت و گروه کنترل فقط آموزش معمول را دریافت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه خودمراقبتی بیماران همودیالیزی بود که قبل و یک ماه پس از آموزش در سه گروه تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 و با استفاده از آزمون های کای دو، تی زوجی، آنالیز واریانس و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری 05/0p< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 بین سه گروه از نظر سن، مدت دریافت دیالیز، جنس و سطح تحصیلات تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0p>). آزمون مقایسات چندگانه توکی نشان داد که اثر مداخله پرستار در بهبود خود مراقبتی به طور معناداری بیش از مداخله همتا و کنترل (001/0p<) و همچنین اثر مداخله همتا در بهبود خود مراقبتی به طور معناداری بیش از گروه کنترل (001/0p<) بوده است.

 آموزش از طریق پرستار بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران تحت درمان همودیالیز، موثرتر است و باعث بهبود این رفتارها می شود. همچنین استفاده از تجربیات افراد همتا نیز مزیت‏هایی مانند، آموزش آسان، کم هزینه، موثر، مبتنی بر تجربیات زندگی و عدم نیاز به تجهیزات ویژه در این بیماران دارد.