بررسی دگرسانی های کانسار پلی‏ متال پس‏قلعه (برگه 1:100000 تهران) با استفاده از شواهد دورسنجی

منطقه مورد مطالعه در شمال شهر تهران قرار دارد و بخشی از رشته‏کوه البرز مرکزی محسوب می‏شود. کانسار پس قلعه در بین مختصات 15 25 º51 تا  54 25 º51 طول جغرافیایی خاوری و 42 49 º35 تا 15 50 º35 عرض جغرافیایی شمالی در شمال تهران، در برگه زمین‏شناسی با مقیاس یکصد هزار تهران و در خاور روستای پس قلعه قرار گرفته است. توده های نفوذی موجود در این منطقه با سن بعد از ائوسن در واحدهای ولکانیکی و پیروکلاستیکی ائوسن نفوذ کرده و سبب دگرسانی این واحدها شده‏اند. برای نقشه‏برداری کانی ها و اکتشاف الگوهای دگرسانی همراه با کانی‏سازی پلی‏متال در منطقه فلززایی پس قلعه، چهار سین ماهواره ASTER و ETM مورد پردازش طیفی و تفسیر قرار گرفتند. داده های دورسنجی، منجر به بارزسازی کانی های کائولینیت و مونت‏موریلونیت (شاخص دگرسانی آرژیلیک)، کلریت، اپیدوت و کلسیت (شاخص دگرسانی پروپیلیتیک)، مسکوویت (شاخص دگرسانی سریسیت) و گوسان در محدوده مورد مطالعه شد. کانی‏سازی عمده در منطقه در توف‏های اسیدی دگرسان شده و به صورت پراکنده است. سنگ‏شناسی غالب این منطقه شامل سنگ‏های آذرآواری سازند کرج با سن ائوسن است. کانی های سولفوری مشاهده شده پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت و گالن هستند. در کل منطقه، پیریت گسترش فراوانی دارد ولی کانه‏زایی سرب، روی، مس، طلا و نقره که روند آنها به موازات لایه‏بندی عمومی طبقات توف سیلیسی دگرسان شده-  فلدسپاری-  پیریتی است به صورت ناچیز مشاهده می‏شود. پیریت به صورت همزاد در میان توف‏ها تشکیل شده است. توف‏ها چه در مرحله تشکیل و چه در مرحله دیاژنز (درون‏زایش)، فرایند دگرسانی سریسیتی، کائولینیتی و یا کلریتی را تحمل کرده‏اند. از نظر ساختمانی، زون دگرسان شده کانی‏ساز پس قلعه به صورت عدسی و لایه های صفحه‏ای شکل بین واحدهای سنگی داسیت- ریوداسیت شکل گرفته‏اند. بر اساس مطالعه داده های دورسنجی، حضور دگرسانی های سریسیتی، آرژیلیک و پروپیلیتیک (حضور کلریت و اپیدوت) در منطقه به اثبات رسیده است؛ در نتیجه در کنار هم قرار دادن نحوه قرار‏گیری این دگرسانی ها نسبت به هم، می‏تواند تداعی‏کننده الگوی دگرسانی کانسارهای ماسیوسولفاید نوع کروکو باشد.