اثر شدت نور و دوره ی نوری روی نشو و نما، زادآوری و طول عمر زنبور Trissolcus grandis (Hym.: (Platygastridae، پارازیتویید تخم سن گندم Eurygaster integriceps Puton (Hem: Scutelleridae)

چکیده  زنبورهای پارازیتویید تخم از مهم ترین دشمنان طبیعی سن گندم Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera: (Scutelleridae) می باشند که نقش به سزایی در کنترل آن دارند. از میان این پارازیتوییدها، زنبور Trissolcus grandis (Thomson) (Hymenoptera: Platygastridae) که پراکنش و فراوانی بیشتری در سطح کشور دارد را می توان نام برد برای بررسی اثر دو عامل شدت نور و دوره ی نوری بر پارامترهای زیستی و رشد جمعیت پایدار انتخاب شد. در این راستا ابتدا اثر سه شدت نور متفاوت (5331 ، 5/1412 و 706 لوکس) در دمای C°1±26، رطوبت نسبی10 ±50% و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. در تمامی پارامترهای رشد جمعیت پایدار به جز نرخ خالص و ناخالص تولیدمثل، تفاوت معنی داری مشاهده شد. زادآوری کل سرانه نیز اختلاف معنی داری بین شدت نورهای مختلف نشان داد. به علاوه، اثر چهار دوره ی نوری (تاریکی مطلق، 10:14، 12:12 و14:10 ساعت تاریکی : روشنایی) در شرایط ثابت آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. در تمامی پارامترها اختلاف معنی دار مشاهده شد و تفاوت بین تیمارهای 14:10 و 12:12 با تیمارهای تاریکی مطلق و 10:14 معنی دار بود. نتایج این بررسی نشان داد که اثر شدت نور و دوره ی نوری روی پارامترهای زیستی پارازیتویید تخم سن گندم، T. grandis معنی دار، ولی در مجموع اندک می باشد و این حشره می تواند در روزهای بلند و کوتاه و حتی تاریکی مطلق، یا با نورهای کم و زیاد تا 5000 لوکس با تغییر اندک در پارامترهای زیستی فعالیت طبیعی خود را انجام دهد.