نقش سالیسیلیک اسید در بهبود سیستم فتوسنتزی و عملکرد دانه ارقام سویا (Glycin max L.) در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید برسیستم فتوسنتزی و عملکرد دانه ژنوتیپ های سویا در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه و آزمایشگاه دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1394 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل تنش کم آبی در سه سطح (85، 65 و 45 درصد ظرفیت مزرعه)، سالیسیلیک اسید در 3 غلظت (صفر، 4/0 و 8/0میلی مولار) وژنوتیپ های ویلیامز،D42X19 و L17 سویا بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، هدایت روزنه ای، غلظت کلروفیل های a و b، نسبت کلروفیل a/b، سطح برگ هر بوته، فلورسانس بیشینه و عملکرد کوانتوم در اثر تنش خشکی کاهش یافتند. کاربرد 4/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید نسبت به غلظت بیشتر آن (8/0 میلی مولار) و شاهد تاثیر بیشتری در کاهش اثرات نامطلوب تنش داشت و توانست عملکرد دانه، درصد روغن، محتوای نسبی آب، غلظت کلروفیل های a و b، عملکرد کوانتوم و هدایت روزنه ای را در شرایط تنش خشکی کمتر کاهش دهد که نتیجه آن کاهش اثرات منفی تنش خشکی بود. کارتنوئیدها در اثر تنش خشکی و کاربرد 8/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید در ژنوتیپ های سویا به خصوص ژنوتیپ L17 افزایش یافت. همچنین، سطح ویژه برگ در اثر تنش خشکی افزایش یافت که آن در ژنوتیپ L17 نسبت به سایر ژنوتیپ ها بیشتر بود. با توجه به نتایج این پژوهش، به نظر می رسد ژنوتیپ ویلیامز نسبت به دو ژنوتیپ دیگر توانایی بیشتری در تحمل به تنش خشکی را دارد و کاربرد 4/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید می تواند راهکار مناسبی برای افزایش تحمل به تنش خشکی در هر سه ژنوتیپ ویلیامز،D42X19  و L17 سویا باشد.