اجاره بلندمدت از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی

پیشرفتهای علمی و پیدایش انواع ادارات و شرکتهای تجاری و شیوه های جدید کسب درآمد از سویی و عدم امکان خرید یا مقرون به صرفه نبودن خرید اعیان مورد نیاز آنها از سوی دیگر، موجب شده که اجاره بیشتر از یک سال در بین مردم و جوامع راه یابد. در میان فقهای شیعه علامه حلی برای اولین بار اجاره بیشتر از یک سال و شرایط آن را بررسی و به مصادیقی از آن اشاره نموده است و در مذاهب فقهی اهل سنت نیز عنوان «الاجاره الطویله» را اولین بار حنفیه بیان کرده اند. شافعی، مالک و احمد بن حنبل نیز چنین اجاره ای را ممکن دانسته اند. در تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده ضمن اشاره به ارکان اجاره، با استناد به دلایلی صحت اجاره بیشتر از یک سال نتیجه گرفته شده و اشاره گردیده که در گذشته به دلیل سادگی زندگی مردم و عدم نیاز آنها به اجاره بیشتر از یک سال، اجاره میان مدت یک ساله و کوتاه مدت ماهانه و... رواج داشته است و با این حال در بخارا اجاره بلندمدت سی ساله متداول بوده است. گرچه برخی از فقها، مانند شافعی، از محدود بودن اجاره به سی سال و عدم جواز اجاره بیش از آن سخن گفته اند، اما در توجیه آن گفته شده که عدد سی برای مبالغه است و از سویی منظور از «سی سال» اجاره اعیانی است که بیش از این مدت امکان بقای آنها نیست، از این رو مدت اجاره به میزان بقای اعیان بستگی داشته و متغیر است و تعیین سقف خاصی، چون سی سال برای آن معنی ندارد. مذاهب فقهی اسلامی برای جلوگیری از زیان طرفین اجاره بیشتر از یک سال به دلیل تورم و... از امکان تقسیط بهای اجاره و استفاده از عقدهای متعدد سخن گفته اند.