تبیین برنامه ریزی فرهنگی و نقش آن در برنامه های توسعه ی شهری

برنامه ریزی فرهنگی رویکردی است که از دهه ی 1970 میلادی از سویی با تغییر تعریف فرهنگ از "فرهنگ والا" به "سبک زندگی" درون مطالعات فرهنگی و نظریه ی فرهنگی و از سوی دیگر به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی گریبان گیر شهرها و توجه به نقش اقتصادی فرهنگ و هنر شروع به رشد کرد و به تدریج توسعه یافت. با وجودی که برنامه ریزی فرهنگی در کشورهای مختلف اشکال مختلفی به خودگرفت، اما در میان این اشکال مختلف اهداف و رویه های مشترکی چون مشارکت اجتماعی، توسعه ی منابع فرهنگی و توسعه ی اجتماعی نیز به چشم میخورد. در این نوشتار در ابتدا به مطالعه ی رویکردهای مختلف مواجهه با فرهنگ در برنامه های شهری از ابتدای قرن بیستم پرداخته خواهد شد و پس از آن مبانی نظری برنامه ریزی فرهنگی در معنایی که در دهه ی 2000 میلادی متداول شد، شرح داده میشود. مطابق با آنچه از این نوشتار حاصل شد برنامه ریزی فرهنگی در یک تعریف کلی به کاربرد استراتژیک و ضروری منابع فرهنگی در توسعه ی شهری و اجتماعی اطلاق می شود که باید بخشی از یک استراتژی بزرگ تر برای توسعه ی شهر و اجتماع باشد، و شرط موفقیت آن تهیه ی توامان برنامه ی استراتژیک و برنامه ی عملیاتی است، البته برنامه ای دائمی و نه اتفاقی و با توجه به همه ی نیازهای جامعه و نه فقط نیازهای هنری. در این تعریف از برنامه ریزی فرهنگی منابع فرهنگی از طریق تعریف فرهنگ در هر یک از جوامع مشخص می شوندکه از اینرو منابع فرهنگی برای جوامع مختلف متفاوت خواهند بود.