بررسی پاسخ های مورفوفیزیولوژیک توده های بومی علف گندمی تاجدار (Agropyron cristatum L.) در شرایط تنش خشکی و شوری

خشکی و شوری از جمله تنش های غیرزنده مضر برای رشد چمن در طیف گسترده ای از جهان می باشند. هدف از اجرای این آزمایش، انتخاب توده های مقاوم به خشکی و شوری چمن جهت استفاده در برنامه مدیریت چمن در شرایط تنش خشکی و شوری بود. آزمایش به صورت کرت های خردشده بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل سه تیمار آبیاری بود که به مدت 45 روز اعمال گردید: 1) گیاهان شاهد (بدون تنش)، 2) تنش خشکی (قطع آبیاری به مدت 45 روز) 3) تنش شوری (روزانه 100 میلی لیتر با شوری 9 دسی زیمنس بر متر). تیمارهای آبیاری به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (شاهد، تنش خشکی و تنش شوری) و توده های علف گندمی در شش سطح به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد تنش خشکی و شوری باعث کاهش کیفیت در توده های علف گندمی تاجدار شدند و سطح کاهش کیفیت بین توده ها متفاوت بود. نتایج ما نشان داد، توده سبزوار تحت تنش خشکی و شوری به ترتیب، بالاترین ارتفاع (52/5 و 86/5 سانتی متر) و بیشترین محتوی کلروفیل (85/2 و 75/2 میلی گرم برگرم وزن تر) را نشان می دهد. نتایج به دست آمده از بررسی کربوهیدرات های محلول اندام هوایی، محتوی آب نسبی و میزان نشت الکترولیت نشان داد که در گیاهان تحت تنش خشکی توده های دماوند و سبزوار بیشترین مقدار کربوهیدرات های محلول (16/332 و 14/345 میلی گرم برگرم وزن خشک)، بیشترین محتوی آب نسبی (18/59 و 18/62 درصد) و کمترین میزان نشت الکترولیت (16/48 و 14/59 درصد) را به خود اختصاص دادند. در شرایط تنش شوری، توده دماوند (15/322 میلی گرم برگرم وزن خشک) بیشترین کربوهیدرات محلول، توده سبزوار (42/68 درصد) و اراک (14/65 درصد) بیشترین محتوی آب نسبی و توده سبزوار (17/54 درصد) کمترین میزان نشت الکترولیت را نشان دادند. مطابق نتایج این آزمایش رتبه بندی مقاومت به تنش خشکی به صورت سبزوار <دماوند<  اراک < ارومیه = تاکستان < هشتگرد و رتبه بندی مقاومت به شوری به صورت سبزوار <اراک< دماوند < هشتگرد = تاکستان< ارومیه می باشد. توده های سبزوار و دماوند مقاومت خوبی نسبت به خشکی، و توده های سبزوار و اراک مقاومت خوبی نسبت به تنش شوری در مقایسه با سایر توده های علف گندمی تاجدار از خود نشان دادند.