تاثیر تنش شوری درون شیشه ای بر شاخص های رشدی، محافظت اسمزی و تنش اکسیداتیو در پینه گیاه قرنفل

قرنفل (Dianthus barbatus L.) یکی از مهمترین گیا هان فضای سبز در مناطق معتدل است که به عنوان گیاه باغچه ای، گلدانی و همچنین گل بریدنی کشت می گردد. شوری خاک و آب در بخش های وسیعی از کشور مهمترین مشکل پیش رو در گسترش فضای سبز شهری آن می باشد. باتوجه به اهمیت قرنفل در فضای سبز شهری و درک بهتر مبانی فیزیولوژیکی پاسخ گیاه به تنش در محیط درون شیشه ای، در این پژوهش تاثیر تنش شوری بر گیاه قرنفل در شرایط درون شیشه ای مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور پینه های حاصل از ریزنمونه های برگ که در محیط کشت MS حاوی 2 میکرومولار BAP + 6 میکرومولار NAA پرآوری گردیده بودند، تحت تاثیر سطوح مختلف کلریدسدیم (0، 1، 3، 6، 9 و 12 گرم درلیتر) در محیط کشت MS قرار گرفتند. سپس شاخص های مختلف فیزیولوژیکی (همچون رشد، نرخ رشد نهایی، وزن تر و خشک) و بیوشیمیایی (همچون میزان تغییرات پروتئین کل، اسمولیت گلاسین-بتائین، فعالیت آنزیم بتائین آلدهایددهیدروژناز و همچنین میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددسموتاز و میزان بیومارکرتخریبی مالون دی آلدهاید) در پینه های تنش یافته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش سطح تنش، رشد پینه ها کاهش و درنتیجه از وزن تر و خشک آن ها نیز کاسته شد. از سوی دیگر میزان پروتئین کل، فعالیت آنزیم بتائین آلدهایددهیدروژناز و درنتیجه اسمولیت گلاسین-بتائین با افزایش سطح تنش، افزایش یافت. فعالیت آنزیم های شکارکننده رادیکال آزاد همچون کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددسموتاز نیز با افزایش میزان تنش به طور معنی داری افزایش یافت. در بین سه آنزیم شکارکننده رادیکال آزاد، پراکسیداز کمترین میزان فعالیت و کاتالاز بیشترین میزان فعالیت را درنتیجه تنش داشتند. پراکسیداز همچنین کمترین میزان افزایش فعالیت در نتیجه تنش را به خود اختصاص داد. این درحالی بود که افزایش میزان فعالیت در دو آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددسموتاز تقریبا به یک اندازه مشاهده گردید. بیومارکر تخریبی مالون دی آلدهاید نیز علیرغم افزایش فعالیت آنزیم های شکارکننده رادیکال آزاد با افزایش تنش شوری، افزایش یافت. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه قرنفل در محیط درون شیشه ای به تنش شوری حساس بوده و آستانه تحمل آن به شوری محیط غلظت 1 گرم در لیتر کلریدسدیم می باشد. این درحالی است که، پینه های این گیاه تا شوری 12 گرم در لیتر کلریدسدیم مقاوم بوده و ضمن رشد بطئی به حیات خود ادامه دادند.