مطالعه تطبیقی فرم سرپوش شاهانه در دوره های صفویه و قاجار

همواره، تاج در ایران، مظهر قدرت و شکوه سلطنت بوده که هنرمندان در ساخت آن، سعی فراوان مبذول داشته اند. هدف مطالعه حاضر، شناخت فرمی تاج و کلاه پادشاهان صفوی و قاجار است. بنابراین، تحقیق در پی این است که: فرم و تزیینات تاج و کلاه پادشاهان صفوی و قاجار با توجه به منابع و اسناد به جای مانده چیست؟ رویکرد تحقیق، کیفی بوده و روش توصیفی، تاریخی و تطبیقی است. در این سیر تاریخی، شکل و  فرم تاج و کلاه شاهان با مطالعه منابع مکتوب، نقاشی دیواری، سکه و آینه کاری بناها، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهند: تاج در دوره صفوی و قاجار، اگرچه متمایل به حفظ فرم باستانی است، اما از ویژگی زمانه خود، متاثر است. تاج باستانی کنگره دار، عمامه پیچ با علمک و پر در دوره صفوی بارز بوده و در عصر قاجار، تاج های کنگره دار، تخم مرغی، مخروطی و استوانه ای قابل مشاهده است. از اواسط قاجار به بعد، نقش بته جقه مرصع و سپس، نقش پر روی تاج و کلاه، پررنگ تر می شود و تزیینات آن، کم تر و کم تر می گردد. در این راستا، نوع تعاملات و ارتباطات با غرب و سفرهای فرنگ شاهان قاجار، موثر بوده که در اواخر قاجار، منحصر به کلاهی پردار می گردد.