بررسی تغییرات رادیوگرافیک کندیل مندیبل و رابطه ی آن با افزایش سن، اختلالات مفصلی و الگوی ایچنر

تغییر مورفولوژی کندیل مندیبل، از مشکلات شایع در گروه های سنی مختلف است. این تغییرات کندیل به دلیل تغییرات اولیه ی تصاعدی ریمادلینگ، عمدتا پیش رونده می باشد. بنابراین تغییر در اندازه و شکل استخوان کندیل در تشخیص بیماری های مربوط به مفصل تمپورومندیبولار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا مطالعه ی حاضر با هدف تعیین وضعیت تغییرات رادیوگرافیک کندیل مندیبل و عوامل مرتبط در آن انجام شد.

این مطالعه به روش کوهورت تاریخی بر روی 99 بیمار در دانشکده ی دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال 1395 انجام گرفت و در آن شاخص های اختلالات مفصلی TMDs (Temporomandibular disorders)، سن و الگوی ایچنر (Eichner's Model) در نظر گرفته شد. به منظور بررسی تغییرات کندیل مندیبل، از رادیوگرافی پانورامیک (Panoramic radiography) OPG استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های  2χ و پیرسون و پکیج آماری برای علوم اجتماعی در نرم افزار SPSS نسخه ی 22 انجام گرفت. سطح معنی داری 0/05 در نظر گرفته شد.

در این مطالعه، از 99 مورد رادیوگرافی منتخب، در مجموع 71 مورد (71/7 درصد) تغییر شکل کندیل در سه گروه سنی مختلف دیده شد. کیست الی (Ely's cyst) شایع ترین نمای تغییر رادیوگرافی کندیل بود که (50/5 درصد) از افراد حداقل در یک کندیل دچار این حالت بودند و متعاقب آن حدود (49/5 درصد) با وضعیت کندیل صاف شده، (16/2 درصد) اروژن و (10/1 درصد) استئوفیت مشاهده شد. اسکلروز با شیوع (1 درصد)، تحدب کندیل با (3 درصد) و تقعر کندیل با (2 درصد) از نماهای نادر بودند.

 بر این اساس، با بالا رفتن سن، تغییرات کندیل مندیبل بیشتر نمی شود. از نظر آماری TMD، در تغییر شکل کندیل موثر نمی باشد. همچنین گروه C الگوی ایچنر (بدون تماس اکلوزالی در دندان های باقی مانده) در افراد 60-70 سال به بیش ترین میزان یافت شد. این آمار نشانگر این می باشد که نیروی اکلوژن افراد مسن، بسیار کم و ضعیف بوده و نیز اکلوژن و بی دندانی رابطه ای مستقیم با تغییر شکل کندیل نداشته است. با وجود اکلوژن کامل یا فقدان دندان های طبیعی (بی دندانی) و رابطه ی آنها با عملکرد کندیل و مفصل تمپورومندیبولار TMJ (Temporomandibular joint)، اکیدا توصیه می شود که دندان های طبیعی حفظ شوند و یا در صورت بی دندانی، سریعا دندان های مصنوعی جایگزین گردند.