بررسی ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی و ارتباط آن با سیالات کانه ساز طلا در محدوده معدنی سنجده، ایران مرکزی

منطقه معدنی موته در60 کیلومتری جنوب باختری دلیجان و در بخش مرکزی پهنه سنندج -سیرجان واقع شده است. این منطقه شامل دو معدن فعال به نام چاه خاتون و سنجده و چندین رخداد کوچکتر می باشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه که در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین دگرگون شده اند، شامل مجموعه ای از سنگ های رسوبی، ولکانیکی و ولکانی کلاستیک با امتداد عمومی شمال شرق -جنوب غرب می باشد. کانه زایی در منطقه مورد مطالعه به صورت رگه- رگچه های کوارتز - سولفید در کانسنگ میزبان متاریولیتی و در امتداد گسل نرمال با روند N40W و شیب به سمت شمال شرق رخ داده است. مطالعه و مقایسه رفتار ژئوشیمیایی طلا و عناصر همراه در نمونه های کانه دار و دگرسان شده نشان می دهد که در بین عناصر اصلی Si, S و در بین عناصر کمیاب Ag, Te, Th, Bi, Baهمراه با افزایش عیار طلا، افزایش می یابد. مطالعه روند تغییرات و الگوی عناصر نادر خاکی در نمونه های کانه دار و دگرسان شده و مقایسه آن ها با نمونه های فاقد دگرسانی، بیانگر غنی شدگی عمومی به ویژه در عناصر خاکی کمیاب سبک موجود در نمونه های کانه دار میباشد. غنیشدگی عناصر کمیاب خاکی سبک در نمونه های دارای کانه زایی طلا ، بیانگر تاثیر سیالات گرمابی احیایی غنی از گوگرد، سیلیس و CO2 هم زمان با تکتونیک فعال منطقه، در تجمع عناصر فرار و متحرک می باشد. همبستگی منفی بین طلا و عناصر خاکی کمیاب سنگین می تواند ناشی از تاثیر سیالات فلورداری باشد که سبب شست و شو و حمل این عناصر گشته است.