عمربن اذینه و گونه شناسی روایات او در غیر از کتاب سلیم

کتاب سلیم، قدیمی ترین کتاب تاریخی کلامی شیعه از قرن اول و دوم هجری در مورد فضایل و جایگاه اهل بیتD و عاقبت دشمنان و مخالفان آنان است که به دلیل اهمیت تاریخی و مباحث کلامی آن، سلیم، کتاب سلیم و ابان بن ابی عیاش، راوی کتاب، بارها مورد نقد و بررسی موافقان و مخالفان قرار گرفته است؛ اما راوی اصلی که کتاب از طریق او برای راویان بعدی انتشار یافته، یعنی عمربن اذینه، از شیعیان مورد اعتماد ابان و از اصحاب امام صادقA و امام کاظمA است که تا کنون هیچ تحقیق مستقلی از موافق یا مخالف در باره وی دیده نشده است. حال، این سوال مطرح است که عمربن اذینه کیست؟ و دارای چه گرایش فکری و کلامی بوده است؟ پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی، برای بررسی شخصیت عمربن اذینه از طریق اطلاعات تاریخی در مورد وی و جمع آوری و دسته بندی روایات او از منابع دیگر حدیثی، رجالی و تاریخی شیعه، سامان یافته است. هدف از جمع آوری اطلاعات تاریخی و دسته بندی روایات عمربن اذینه، دست یافتن به نگرش فکری، کلامی و در نهایت، مقایسه ایشان با راوی کتاب سلیم است که آیا عمربن اذینه در منابع رجالی و تاریخی شیعه می تواند همان عمربن اذینه راوی کتاب سلیم باشد یا خیر؟ یافته های تحقیق، حاکی از آن است که عمربن اذینه بیشتر نگرش فقهی و البته کلامی اعتدالی داشته است؛ نه آن گرایش کلامی حد اکثری که در کتاب سلیم دیده می شود و این امر، نشان دهنده دو شخصیت متفاوت از راوی کتاب و شخص به دست آمده در این پژوهش است.