بررسی کانی شناسی و ژئوشیمی طوفان های گرد و غبار در استان خوزستان (مطالعه موردی: شهرستان دزفول)

گرد و غبار یکی از مهم ترین منابع آلاینده هوا در شهرستان دزفول است. با توجه به عدم شناخت کافی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی ذرات تشکیل دهنده گرد و غبار در این ناحیه، لزوم انجام یک مطالعه جامع و سیستماتیک بر روی این پدیده کاملا احساس می شود. امروزه علاوه بر تعیین شاخص های ژئوشیمیایی ذرات گرد و غبار به منظور تعیین منشا احتمالی ذرات، بررسی ویژگی های محیط زیستی عناصر اصلی و ردیاب موجود در این ذرات و نقش آن ها در آلودگی محیط زیستی نیز حایز اهمیت است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، توزیع اندازه و شکل ذرات گرد و غبار بر فراز شهرستان دزفول و شناسایی منابع طوفان های گرد و غبار است. نتایج حاصل از مطالعه های XRD و SEM نشان می دهد که کانی های اصلی موجود در گرد و غبار خوزستان، کانی های کربناته (کلسیت) و سیلیکاته (کوارتز) هستند. نتایج آنالیز ICP-OES نمونه های گرد و غبار موجود در این شهرستان نشان می دهد که میزان فلزات سنگین مانند روی، مس، سرب، کروم، نیکل در این نمونه ها بیشتر از میزان طبیعی است. همچنین بررسی تغییرات سالیانه و فصلی پارامترهای هواشناسی و ارتباط آن ها با رخداد طوفان های گرد و غبار بیانگر تطابق ما بین رخداد روزهای همراه با گرد و غبار و درجه حرارت و میزان بارش در فصل تابستان است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد، منشا احتمالی این ذرات از کشورهای همسایه در جنوب غرب ایران و همچنین بخش های مرکزی و غرب استان خوزستان است.