گابرودیوریت های ماجراد در جنوب شرق شاهرود: شاهدی بر آغاز بازشدگی حوضه سوپراسابداکشن نئوتتیس شاخه سبزوار در ژوراسیک میانی
مجموعه پی سنگی دگرگونی- آذرین ماجراد به سن نئوپروتروزوئیک پایانی با روند شمال خاوری- جنوب باختری، در 150 کیلومتری جنوب خاوری شاهرود و در حاشیه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. همانند دیگر مجموعه های پی سنگی جنوب خاوری شاهرود، در شمال تنگه ماجراد، این مجموعه نیز توسط چند توده نفوذی گابرودیوریتی کوچک مقیاس و تعدادی دایک دیابازی قطع شده است. در این توده های گابرودیوریتی، شواهد صحرایی تفریق یافتگی از گابرو تا تونالیت مشاهده شده است. این گابرودیوریت ها بافت های دانه ای، افیتی، ساب افیتی و پوئی کیلیتی را نشان می دهند و از کلینوپیروکسن اوژیتی، هورنبلند سبز، پلاژیوکلاز و بیوتیت (به عنوان کانیهای اصلی) تشکیل شده اند. ماگمای سازنده این سنگ ها دارای ماهیت کالکو آلکالن بوده، از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILEs) و عناصر خاکی نادر سبک (LREEs) غنی شدگی و از عناصر با قدرت میدانی بالا (HFSEs) و عناصر خاکی نادر سنگین (HREEs) تهی شدگی نشان می دهند. برای اولین بار سن سنجی انجام شده به روش U-Pb بر روی زیرکن های استخراج شده از گابرودیوریت های مورد نظر، میانگین سنی پیرامون 166 میلیون سال (معادل با ژوراسیک میانی) برای تشکیل آنها ارئه کرده است. این ماگماها، از ذوب بخشی یک منبع گوشته ای زیرقاره ای متاسوماتیسم شده با ماهیت اولیه اسپینل لرزولیتی در یک محیط کششی درون قاره ای پشت کمانی واقع برروی زون فرورانش حوضه نئوتتیس زاگرس در لبه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی در زمان ژوراسیک میانی ایجاد شده اند.
گابرودیوریت ، ژوراسیک میانی ، نئوتتیس ، ماجراد ، شاهرود
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.