بررسی شیوع عادات دهانی و وضعیت خانوادگی کودکان مبتلا در دانش آموزان 6-12 ساله شهر مشهد

تشخیص عادات دهانی و طرح ریزی درمان آنها علاوه بر معاینه دقیق الکوژن به بررسی ویژگی های شخصیتی و خانوادگی کودک مورد معاینه نیاز مبرم داشته و همکاری دندانپزشک و روانپزشک کودک می تواند نقش موثری در تشخیص و درمان ایفا کند. لذا مطالعه حاضر به منظور بدست آوردن میزان شیوع عادات دهانی در کودکان دبستانی شهر مشهد و بررسی وضعیت خانوادگی کودکان مبتلا انجام گرفت.
در یک مطالعه مقطعی به روش نمونه گیری تصادفی با طبقه بندی جمعیت، تعداد هزار دانش آموز شالم 464 دختر و 536 پسر دبستانهای مناطق شش گانه مشهد و تبادکان که سنی بین 6-12 سال داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند. بدین صورت که با استفاده از جدول اعداد تصادفی و با توجه به تراکم جمعیت دانش آموزی 14 دبستان پسرانه و 14 دبستان دخترانه انتخاب و سپس پرسشنامه مربوط به بررسی که شامل 17 سوال در مورد اطلاعات فردی، میزان تحصیلات والدین و شغل آنها، تعداد فرزندان خانواده و وجود عادات دهانی بود توسط دانش آموز برای والدین ارسال می گردید. کودکانی که پرسشنامه های تکمیل شده از آنان در اختیار گروه قرار نمی گرفت از مطالعه حذف و مجددا نمونه گیری انجام می شد. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها توسط برنامه SPSS و با استفاده از آزمون Chi-square مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته های این بررسی مشخص کرد که در مجموع 52.3% از کودکان به یک یا چند نوع عادت دهانی مبتلا بودند. به علاوه شیوع عادات مذکور در گروه سنی 10-11 ساله بیشتر از سایر گروه های سنی مورد بررسی در این مطالعه گزارش شد. در مطالعه حاضر شیوع تنفس دهانی 29%، مکیدن شست 3.7%، مکیدن انگشت دیگر جز شست 2.1%، ناخن جویدن 10.5، دندان قروچه 24.4%، مکیدن لب 7.7%، کندن پوست لب 9.6% و سایر عادات 2.1% بدست آمد. این مطالعه نشان داد به غیر از تنفس دهانی و دندان قروچه که در گروه پسران از فراوانی بیشتری برخوردار است بقیه عادات دهانی در دختران شایعتر می باشد ولی ارتباط آماری معنی داری بین میزان ابتلا دو جنس به عادات یاد شده مشاهده نشد(p-value=0.88). در ضمن برخی عوامل دخیل در بروز عادات دهانی مانند شغل والدین و تعداد فرزندان خانواده نیز در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد بالاترین فراوانی دندان قروچه، مکیدن لب و کندن پوست لب متعلق به کودکانی است که پدر آنها بیکار، بازنشسته و یا زندانی است. در عوض ناخن جویدن در کودکانی که پدران آنها در طبقه پزشکان، مهندسان و یا استادان دانشگاه قرار می گرفت بیشتر مشاهده شد. به علاوه مشخص شد ناخن جویدن و دندان قروچه در تک فرزندها و مکیدن انگشت، لب و کندن پوست لب در گروهی از کودکان که پنج و یا بیشتر از پنج خواهر و برادر دارند از شیوع بالاتری برخوردار است.
با توجه به یافته های این بررسی می توان نتیجه گرفت تقریبا نیم از کودکان دبستانی شهر مشهد مبتلا به حداقل یک عادت دهانی بودند و شیوع تنفس دهانی، دندان قروچه و ناخن جویدن بیشتر از سایر عادات می باشد. از طرف دیگر میزان ابتلای دختران و پسران تفاوت چشمگیری با یکدگیر نداشت و عادات دهانی در کودکان متعلق به خانواده های پرجمعیت و از لحاظ اقتصادی - اجتماعی ضعیف بیشتر مشاهده می شد.