مقایسه تاثیر آموزش بهداشت خواب با روش شناختی رفتاری بر کیفیت خواب سالمندان مراجعه کننده به مراکز مراقبتی روزانه

سالمندی با تغییرات عمده در الگو و کیفیت خواب همراه است . این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش بهداشت خواب در مقایسه با روش شناختی رفتاری بر کیفیت خواب سالمندان مراجعه کننده به مراکز مراقبتی روزانه انجام گرفت [s1] [D2] .

مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی دو گروهی و به صورت پیش آزمون و پس آزمون می باشد. شرکت کنندگان در این مطالعه80 سالمند مراجعه کننده به مراکز مراقبتی روزانه سالمندان شهرستان ساری بودند. 80 سالمند واجد شرایط به دو گروه مداخله آموزش بهداشت خواب (40نفر) و مداخله آموزش شناختی رفتاری (40نفر) تخصیص داده شدند. کیفیت خواب با استفاده از پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبورگ قبل و پس از مداخله ارزیابی شد. در ابتدای مطالعه، پرسشنامه ها (پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ) در هر دو گروه تکمیل شد.. تعداد جلسات بر اساس متون و استاندارد آموزش بهداشت و شناختی رفتاری و نظر استاد مشاور روانشناس بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS ورژن 20 و روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده گردید.

 میانگین سنی سالمندان مورد بررسی در گروه آموزش رفتاری شناختی  و در گروه آموزش بهداشت خواب  بود. میانگین و انحراف معیار کیفیت خواب سالمندان در مجموع قبل و پس از مداخله روش شناختی رفتاری در گروه اول به ترتیب651/3±05/8و 2/66±67/6  بود و میانگین و انحراف معیار کیفیت خواب سالمندان قبل و پس از آموزش بهداشت خواب در گروه دوم به ترتیب 390/3±42/8 و 454/2±23/7 بود. مقایسه میانگین کیفیت خواب قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه نشان داد کیفیت خواب سالمندان به طور معنی داری بهبود یافته است (p< 0/001). با توجه به اینکه آماره F آزمون تحلیل کوواریانس معنی دار است (0.321p=و 0.999F(1.79)) بنابراین این دو روش در نمرات کیفیت کلی خواب سالمندان اثر یکسانی داشتند

 با [s3]  توجه به اینکه هر دو روش بهداشت خواب و آموزش شناختی - رفتاری یک جایگزین موثر برای اختلالات خواب سالمندان به جای دارودرمانی محسوب می شوند و هر یک از دو روش فاقد عوارض جانبی می باشند  ، توصیه می گردد که با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی سالمندان، و تسهیلات و امکانات موجود هر یک از این دو روش  به عنوان جایگزین داروهای خواب آور به کار گرفته شوند [D4] .