بهره برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از مدل شبیه سازی WEAP (مطالعه موردی: دشت بهبهان، استان خوزستان)

در این پژوهش، الگوی بهره‏برداری تلفیقی و یکپارچه از منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت بهبهان (مخزن سد مارون و چاه های بهره برداری موجود در دشت) بررسی شده است. شبیه سازی تخصیص نیازهای آبی حوضه در نرم‏افزار WEAP با چهار سناریو شامل: 1) شرایط فعلی(M1)، 2) سناریوی مرجع برای 16 سال آینده (M2)، 3) سناریوی توسعه اراضی (M3) و 4) سناریوی بهینه (M4)، انجام شده است. سناریوی بهینه با روش برنامه ریزی خطی چند هدفه در نظر گرفته شده است. بر اساس نتایج، در تمام سناریوها، نیازهای شرب به طور کامل برآورده می شود. در سناریوی شرایط فعلی، نیاز کشاورزی، به جز برای حقابه های سنتی، در ماه های کم آب، بیش از 50 درصد براورده شده است. برای نیازهای کشاورزی شبکه های آبیاری در سناریوی مرجع، میزان تامین در بعضی ماه ها کمتر از 100 درصد بوده و حتی در ماه های خرداد و شهریور، تامین نیاز آب برای شبکه های شمال و جنوب دشت بهبهان کمتر از 10 درصد است. در سناریوی توسعه اراضی، نیاز کشاورزی در شبکه های آبیاری، به جز شبکه آبیاری رامهرمز، در همه ماه ها بیشتر از 90 درصد تامین می شود. سناریوی بهینه برای حداقل جریان در رودخانه مارون و حجم ذخیره نسبت به سناریوهای دیگر بهترین عملکرد را داشته است. از مقایسه چهار سناریو در تامین نیاز آبی زیست محیطی مشخص شد که سناریوی بهینه در ماه های بهار نسبت به سه سناریوی دیگر بهتر و مطلوب تر عمل می کند؛ ولی در کل سال کمتر از 100 درصد نیاز آبی تامین می شود. مقایسه چهار سناریو نشان داد که سناریوهای شرایط حاضر و مرجع در شبکه های آبیاری جایزان فجر، جنوب بهبهان، شمال بهبهان و حقابه های سنتی بیشترین درصد اطمینان پذیری را داشته اند. بسامد حجم ذخیره- زمان- احتمال حاصل از حجم ذخیره ماندگاری در سناریوی بهینه نشان داد که بیشترین زمان ماندگاری در حجم ذخیره 558 میلیون متر مکعب (که برابر نصف حجم مخزن سد مارون است) و با بیشترین احتمال (60 درصد) به ‏دست آمد.