پترولوژی و ژئوشیمی سنگ های بازیک مجموعه افیولیتی پیرانشهر در زون زاگرس، شمال غرب ایران و مقایسه آن با سنگ های معادل از مجموعه افیولیتی زاگرس عراق

مجموعه افیولیتی پیرانشهر در شمال غرب شهرستان پیرانشهر، شمال غرب ایران واقع شده است. این مجموعه به شدت ملانژ شده بوده و مرز بین واحدهای مختلف در آن قابل تفکیک نیست. انواع سنگ های تشکیل دهنده ملانژ افیولیتی پیرانشهر شامل سنگ های اولترابازیک، سنگ های بازیک، سنگ های رسوبی و سنگ های دگرگونی می باشند. سنگ های بازیک با ترکیب بازالت و دیاباز در بخش های مختلف به صورت پراکنده رخنمون دارند. در این مقاله شیمی سنگ کل و پتروژنز سنگ های بازیک مجموعه افیولیتی پیرانشهر (در محدوده ماشکان و گردکاوالان) مطالعه شده و با شیمی سنگ های بازیک معادل در ادامه غربی مجموعه افیولیتی ماوات در عراق (در محدوده حسن باغ، نئوپوردان-والاش) مقایسه شده است. ترکیب سنگ های بازیک ماشکان در مجموعه افیولیتی پیرانشهر و سنگ های بازیک حسن باغ عراق، کالکوآلکالن بوده و تهی شدگی مشخصی از عناصر MREE, HREE, Zr, Hf, Y, Ti، غنی شدگی از عناصر  Rb, Cs, Ba, U, Th, pb,  LREE  و آنومالی منفی Ta, Nb نشان داده است. این ویژگی ژئوشیمیایی نشان می دهد ماگما در محیط زمین ساختی مرتبط با سوپراسابداکشن تشکیل شده است. ترکیب سنگ های بازیک گردکاوالان مشابه با سنگ های معادل در نئوپوردان-والاش مجموعه افیولیتی عراق، تولئیتی است. سنگ های تولئیتی این مناطق هر دو ویژگی مورب و قوسی را توام نشان داده است که بر این اساس به نظر می رسد مذاب تولئیتی در محیط کششی بالای زون فرورانش تشکیل شده و ویژگی سوپراسابداکشن تشکیل سنگ های بازیک در مجموعه افیولیتی پیرانشهر و نیز سنگ های بازیک معادل در ادامه غربی آن در مجموعه افیولیتی عراق را تایید می کند.