بررسی توکسین زایی قارچ های جدا شده از خوراک دام و طیورشهرستان خرم‎آباد

میکوتوکسین‎ها یا سموم قارچی فرآورده های متابولیکی اولیه و یا ثانویه ‎می‎باشند. طیف وسیعی از انواع قارچ‎های کپکی مانند آسپرژیلوس، فوزاریوم و دیگر قارچ‏ها قادر به تولید مقادیر زیادی از میکوتوکسین‎های خطرناک در غذای انسان و دام می‎باشند.

مواد و روش‎ها:

در این بررسی نمونه‏ هایی از خوراک دام و طیور به آزمایشگاه منتقل و روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار (PDA) کشت داده شد. پس از جدا سازی، خالص سازی و شناسایی، توکسین زایی قارچ‎ها روی بستره ذرت انجام و برای بررسی قابلیت توکسین‎زایی از محیط نارگیل آگار استفاده شد. سپس با استفاده از توکسین استاندارد روی صفحه TLC در تانک TLC در زیر نور ماوراء بنفش (UV) مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین ارزیابی کمی توکسین‎ها با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) انجام شد.

نتایج نشان داد که نمونه‎ ها به قارچ‏های Aspergillus flavus، A. parasiticus، A. ochraceous، A. niger، Penicilliun glabrum، Fusarium verticillioides، F. proliferatum، F. fujikuroi، F. concentricum، Rhizopus oreyzae، Absidia corymbifera، Rhizomucor sp.، Trichothecium sp. و Alternariaalternata آلوده بودند. بیشترین درصد آلودگی مریوط به قارچ‎های Rhizomucor، Absidia و Fusarium (15 و 5/27 درصد) در خوراک طیور و F. prolifratum (1/62 درصد) در خوراک دام بود. همچنین براساس TLCقارچ های F. prolifratum و F. verticillioides بیشترین نور را ساطع کردند در حالی که قارچ Rhizomucor کمترین نور و به طبع کمترین توکسین زایی را به خود اختصاص داد. براساس نتایج حاصل از HPLC جدایه هایF. verticillioides و A. flavusبیشترین توانایی تولید فومونیسین B1 و A. niger از بیشترین میزان افلاتوکسین G1 برخوردار بود. 

بحث و نتیجه ‎گیری:

در مطالعه حاضر قارچ‏های آسپرژیلوس، ریزوموکور و فوزاریوم در محیط کشت نارگیل-آگار خاصیت فلورسانس از خود نشان ‎دادند. بعد از نقطه ‎گذاری بر روی صفحه TLC، نقاط حاوی توکسین شدت فلورسانس بیشتری داشتند که نتایج کلی سنجش این سم با HPLC نیز همین موضوع را تائید می نماید.