ارزیابی اثر پرایمینگ و اندازه بذر بر عملکرد زیست توده، شاخص کارایی مصرف آب و برخی ویژگی های اکوفیزیولوژیک اکوتیپ های پیاز خوراکی (Allium cepa L.)

به منظور بررسی اثر پرایمینگ و اندازه بذر بر عملکرد زیست توده،کارایی مصرف آب و برخی ویژگی های اکوفیزیولوژیک اکوتیپ های پیاز خوراکی، این پژوهش در دو سال زراعی 1391 و 1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ در چهار سطح (هیدروپرایمینگ با آب مقطر، اسموپرایمینگ با نیترات پتاسیم، پرایمینگ با استفاده از محلول فولامین2 درصد و شاهد (پرایمینگ نشده)، اندازه بذر در سه سطح (ریز، متوسط و درشت) و اکوتیپ در دو سطح قرمز آذرشهر و زرقان بود. ویژگی های عملکرد زیست توده، کارایی مصرف آب سوخ و زیست توده، محتوای نسبی آب برگ، میزان آب مصرفی، شاخص برداشت، هدایت روزنه ای در مرحله سوخ دهی و پر شدن سوخ، میزان رشد، درجه باردهی، انرژی دریافتی و مقدار انرژی تولیدی مورد بررسی قرار گرفت. اثر پرایمینگ و اندازه بذر از نظر تمام ویژگی مورد بررسی از لحاظ آماری تفاوت معنی دار نشان داد. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذر موجب بهبود عملکرد زیست توده و ویژگی های اکوفیزیولوژیک گیاه گردید، به طوری که بیشترین میزان عملکرد زیست توده (98/105 تن در هکتار)، کارایی مصرف آب سوخ (98/4 کیلوگرم در متر مکعب)، کارایی مصرف آب زیست توده (30/13 کیلوگرم در متر مکعب)، شاخص برداشت (82 درصد) و محتوای نسبی آب برگ (86 درصد) به پرایمینگ با ماده فولامین تعلق داشت و کمترین آن ها از تیمار شاهد به دست آمد. بیشترین عملکرد زیست توده (33/100 تن در هکتار)، کارایی مصرف آب سوخ (88/4 کیلوگرم در متر مکعب)، کارایی مصرف آب زیست توده (30/13 کیلوگرم در متر مکعب)، شاخص برداشت (80 درصد) و محتوای نسبی آب برگ (85 درصد) از بذور درشت و کمترین آن ها از بذر ریز به دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد پیش تیمار بذر با استفاده از ماده فولامین و بذور درشت در مقایسه با سایر روش های پیش تیمار و اندازه بذر، باعث بهبود ویژگی های پیاز خوراکی گردید، لذا استفاده از پیش تیمار با ماده فولامین و اندازه درشت بذر جهت کاشت پیاز در شرایط مشابه این آزمایش قابل توصیه است.