ارزیابی تنوع ژنتیکی توده های بومی گندم ایران از نظر برخی صفات زراعی تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی (دیم)

در این پژوهش تنوع ژنتیکی و نقش برخی صفات زراعی در عملکرد دانه 218 توده بومی گندم ایران در قالب طرح آلفا-لاتیس با دو تکرار تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران در سال زراعی 96-1395 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده ها، حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین توده ها از نظر صفات فنولوژیکو فیزیولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد در هر دو شرایط  بود. براساس نتایج آمار توصیفی، بیشترین تفاوت بین توده های بومی مربوط به تعداد دانه در سنبله و کمترین میزان تنوع در وزن سنبله مشاهده شد. نتایج همبستگی، تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان دهنده نقش مهم وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری نرمال وتنش خشکی بود. در هردوشرایط، صفات وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. براساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، مولفه اول در هر دو شرایط با تعداد دانه در سنبله همبستگی بالایی نشان داد درحالیکه مولفه دوم با صفات فنولوژیک در شرایط آبیاری نرمال و با شاخص سبزینگی در شرایط تنش خشکی ارتباط مثبتی نشان داد.