بررسی برخی متابولیت های ثانویه گیاه شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) در شرایط فصل پاییز و بهار در استان خوزستان

 گیاه دارویی شیرین بیان با نام علمی Glycyrrhiza glabra L. به دلیل داشتن متابولیت های ثانویه مهم و طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی قرار گرفته است. این تحقیق به منظور تعیین بهترین زمان برداشت برای بررسی بالاترین میزان عصاره، میزان گلیسیریزین، میزان فنل و فلاونوئید کل و ترکیب های فنلی در دو فصل پاییز و بهار بر روی ریزوم گیاه شیرین بیان منطقه بهبهان در استان خوزستان انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که میزان عصاره استحصالی از ریزوم ها در فصل پاییز بیشتر از فصل بهار بوده است، همچنین از نظر تولید گلیسیریزین، فنل و فلاونوئید کل فصل پاییز مقادیر بیشتری را نسبت به فصل بهار به خود اختصاص داده است. آزمون T مستقل برای گلیسیریزین به عنوان ترکیب ثانویه مهم و با ارزش شیرین بیان اثر معنی داری را بین دو فصل پاییز و بهار نشان داد. در میان ترکیب های فنلی مورد بررسی فرولیک اسید و کوماریک اسید در فصل پاییز در رتبه بالاتر ترکیب ها قرار داشتند و کمترین مقدار در میان ترکیب های فنلی برای کافئیک اسید در فصل بهار اندازه گیری شد. با توجه به اهمیت این مواد موثره در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی و همچنین استفاده وسیع از ترکیب های فنلی، گلیسیریزین و فلاونوئیدهای شیرین بیان در داروهای گیاهی، نیاز است که بهترین و بیشترین زمان تولید و تجمع آن در ریزوم گیاه مشخص گردد تا با بهره برداری به موقع قدمی موثر به منظور غنی سازی صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی برداشته شود.