ارایه رویکردی مبتنی بر الگوریتم های بهینه سازی به منظور پهنه بندی مناطق جمعیتی در سیستم سلامت ایران

همواره، برنامه ریزی جهت بهبود ساختار سیستم سلامت از دسته ی مهمترین مسایل مدیریتی به شمار می رود. لذا این مطالعه به بررسی یکی از پرکاربردترین موضوعات حوزه مدیریت عملیات تحت عنوان مساله پهنه بندی پرداخته است. هدف از حل این مساله تقسیم بندی یک جامعه به چندین منطقه است به طوریکه هر منطقه به طور کامل بتواند خدمات سلامتی جمعیت خود را تا حد مطلوبی پوشش دهد.

روش پژوهش: 

در این مطالعه که از نوع بنیادی-کاربردی محسوب می گردد، با توجه به مدل راهبردی نظام سلامت به منظور تقسیم بندی مناطق جمعیتی به پهنه های ده گانه، رویکردی مبتنی بر الگوریتم های بهینه سازی ژنتیک، ازدحام ذرات و تکامل تفاضلی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به ماهیت مساله ، تابع هدف شامل بیشینه سازی میزان تعادل جمعیت موجود در هر پهنه بود. محدودیت های مساله نیز شامل تخصیص منحصر به فرد و همچنین عدم وجود تخصیصات نامتعارف بوده است. تخصیص نامتعارف به معنای عدم فشردگی، عدم وجود پیوستگی و همچنین وجود سوراخ در پهنه ها است.

طبق نتایج حاصل، مشاهده گردید الگوریتم ازدحام ذرات دارای بالاترین کارایی است و الگوریتم تکامل تفاضلی پایین ترین کارایی را دارد. اما در تمامی الگوریتم ها، محدودیت های بیان شده به طور کامل برآورده می شوند و این موضوع نشان از کارایی مناسب الگوریتم اصلاحی در تولید پاسخ ها دارد.

نتایج حاصل از حل این مساله می تواند به عنوان یک ابزار علمی مفید در جهت پهنه بندی سیستم سلامت ایران مورد استفاده قرار گیرد.