طراحی و روان سنجی ابزار ایرانی خودکارآمدی ورزش در سالمندان: یک مطالعه ترکیبی

حفظ و ارتقای سلامت سالمندان از طریق مداخلات اثربخش، مستلزم شناخت سبک زندگی آن ها از جمله ورزش توسط ابزار ی معتبر و متناسب با فرهنگ هر جامعه است. هدف از این پژوهش طراحی و سنجش روایی و پایایی ابزار خودکارآمدی ورزش در سالمندان ساکن جامعه است.

مطالعه حاضر یک مطالعه ترکیبی متوالی اکتشافی در قالب طراحی ابزار است که در دو بخش کیفی و کمی در سال 1398 انجام گرفته است. بخش کیفی آن ساخت گویه ابزار و از سه مرحله نظری (جستجوی هدفمند ادبیات موجود)، کار در عرصه (مصاحبه های نیمه ساختار یافته با سالمندان) و تحلیل نهایی (یکپارچه سازی نتایج حاصل از دو مرحله قبل) تشکیل شده است. در بخش کمی ویژگی های اعتباریابی ابزار با استفاده از روایی صوری، محتوا و سازه و همچنین پایایی با روش همسان سازی درونی و ثبات مورد بررسی قرار گرفته است.

یافته ها: 

از کل 37 گویه اولیه، تعداد 4 گویه پس از محاسبه شاخص امتیاز تاثیر آیتم حذف شد. در بررسی نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا 7 گویه حذف شد. 5 گویه نیز به دلیل بار عاملی کم تر از 3/0حذف شد. نتیجه تحلیل عامل اکتشافی 3 عامل شامل «شناخت»، «سازگاری با موقعیت» و «خودتنظیمی» بود که در مجموع این سه عامل 180/90% از واریانس را تبیین کردند. آلفای کرونباخ برای کل ابزار 957/0 و ضریب همبستگی درون طبقه ای نیز 949/0 بود.

نتیجه گیری:

 تحلیل داده های مطالعه نشان داد که از ابزار طراحی شده به دلیل برخورداری از روایی و پایایی قابل قبول، ساده بودن و نیاز به زمان کم برای تکمیل آن، می توان برای ارزیابی خودکارآمدی ورزش در سالمندان استفاده کرد.