تحلیلی بر عناصر شناختاری و موارد کاربست قرارداد لیسانس فرند

قرارداد لیسانس منصفانه، معقول و غیرتبعیض آمیز (فرند)، از راهبردهای مبتنی بر حقوق مالکیت فکری سازمان های تعیین استاندارد در مواجهه با فناوری هایی است که به حدی در یک صنعت اهمیت می یابند که به یک استاندارد فنی تبدیل می شوند. این قرارداد نقشی برجسته در توسعه استانداردهای فنی و بهره برداری و انتقال فناوری های ضروری استاندارد ایفا می کند. مقاله پیش رو می کوشد تا با روش کتابخانه ای و به شیوه تحلیلی- توصیفی و با تعمق در رهیافت های مطروحه در حقوق کشورهای مختلف، ابعاد شناختاری قرارداد لیسانس فرند را تبیین و مواردی را که بنگاه های متقاضی یا مراجع قانونی از ظرفیت های این دست توافقات بهره می گیرند، بررسی  کند. نتایج این نوشتار مبین آن است که ترسیم ساختار لیسانس های فرند از سوی سازمان های تعیین استاندارد و محاکم با ابهامات و چالش های جدی مواجه است که خود بر تعیین حدود حقوق و تعهدات طرفین و نحوه استفاده از فناوری های ضروری استاندارد تاثیر نامطلوب گذاشته است. نظام حقوقی ایران از بستر حقوقی لازم جهت کاربست لیسانس فرند بی بهره است و قواعد عام موجود نیز گاه بیش از اینکه گره گشای معضلات باشند، خود به مانعی بر سر استفاده گسترده و کارا از این دست فناوری ها بدل می شوند؛ ازاین رو نوشتار حاضر می کوشد تا ضمن تحلیل موضوع و بهره گیری از تجربیات و یافته های حقوقی دیگر نظام ها، پیشنهادها و راهکارهایی را در مواجهه با مسائل خاص این توافق در چارچوب حقوق ایران ارائه کند.