بررسی جوامع بزرگ بی مهرگان آبزی بر اساس شاخص های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان

در سال های اخیر احداث مزارع پرورش ماهیان سرد آبی در کنار رودخانه ها افزایش یافته و تخلیه پساب این مزارع بدون هیچ تصفیه ایی به زیستگاه های طبیعی می تواند آثار سو و مخربی به دنبال داشته باشد. از جمله مهم ترین جوامع حیاتی رودخانه ها، بزرگ بی مهرگان می باشند که قادرند به عنوان یک شاخص زیستی تغییرات کیفیت آب را نشان دهند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر پساب تصفیه نشده مزارع پرورش ماهی بر روی بزرگ بی مهرگان کف زی نهر زرین گل می باشد.

در مطالعه حاضر کیفیت آب با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان در فصل زمستان 1394 و بهار 1395 در 4 ایستگاه و ماهیانه (در موقعیت های ورودی، خروجی و 500 و 1000 متر پایین دست مزرعه پرورش ماهی) با نمونه برداری با سوربرسمپلر سطح 09/0 مترمربع در سه تکرار صورت گرفت. نمونه ها توسط فرمالین 4% تثبیت و در آزمایشگاه جداسازی، شناسایی و شمارش گردید.

یافته ها: 

افزایش فعالیت های انسانی از جمله وجود مزارع پرورش ماهی در این منطقه می تواند موجب آلودگی آب های سطحی این رودخانه شده است. در مجموع 2179 نمونه از بزرگ بی مهرگان کف زی شناسایی شدند که به 35 جنس، 28 خانواده و 9 راسته تعلق داشتند. فراوانی این موجودات به ترتیب مربوط به راسته Diptera با 9/46 درصد، Ephemeroptera با 7/27 درصد، Trichoptera با 9/16 درصد و Lmbricida با 31/2 درصد و بقیه 19/6 درصد بوده است.

بحث و نتیجه گیری:

نتایج نشان داد که شاخص های شانون، تشابه توزیع، TBI، IBI و IRWQISC نشانگر مناسب بودن برای ارزیابی کیفت آب در ایستگاه های مطالعاتی می باشد. به طور کلی، کیفیت آب در محدوده مطالعاتی به جز ایستگاه 2 (بعد استخر پرورش ماهی) بر اساس شاخص های محاسباتی مطلوب ارزیابی گردید که بیانگر لزوم اعمال مدیریتی مناسب به منظور بهبود کیفیت آب این منطقه می باشد.