بسته مدیریتی کاهش آب آبیاری و افزایش بهره وری مصرف آب در زراعت چغندرقند

رشد سریع جمعیت جهان و افزایش وقوع خشکسالی های ناشی از تغییر اقلیم و اقدامات بشر، سبب شده است آب قابل دسترس برای کشاورزی در سراسر جهان کاهش یابد. کاهش شدید منابع آبی، بخش کشاورزی را بعنوان بزرگترین مصرف کننده منابع آبی، با چالش جدی تنش خشکی روبرو کرده است. با توجه به نیاز مصرفی کشور به مواد غذایی و بالا بردن عملکرد محصولات و همچنین کمبود آب در کشور، افزایش عملکرد در واحد سطح، باید با صرفه جویی در مصرف آب و همچنین افزایش بهره وری آب مصرفی انجام شود. در ایران، در حال حاضر بهره بروری مصرف آب در زراعت چغندرقند، حدود 6/0 کیلوگرم شکر به ازای مصرف هر مترمکعب آب است. بر اساس اهداف کلان موردنظر در برنامه های ارتقای بهره وری مصرف آب، درنظر است در سال افق (1404) به عدد تولید یک کیلوگرم شکر به ازای مصرف هر مترمکعب آب دست یافت. برای دستیابی به اهداف برنامه، ضرورت دارد ضمن افزایش عملکرد شکر به حدود 10 تن در هکتار، مصرف آب حتی المقدور با مدیریت بهتر منابع آبی و استفاده از راهکار های کاهش مصرف آب به عدد نیاز آبی واقعی محصول نزدیک تر شود. در این مقاله ضمن ارائه مسائل مرتبط با علل پایین بودن بهره وری آب در زراعت چغندرقند، بسته مدیریتی، جهت کاهش مصرف آب آبیاری و افزایش بهره وری مصرف آب که حاصل تحقیقات متعدد مزرعه ای در مناطق مختلف کشور می باشد، ارائه شده است. موارد پیشنهاد شده عبارتند از 1- کشت زود هنگام چغندرقند، 2- تغییر آرایش کاشت چغندرقند، 3- کم آبیاری در مراحل رشدی مقاوم به کم آبی، 4- استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار، 5- توسعه کشت پائیزه چغندرقند، 6- استفاده از ارقام توصیه شده برای شرایط کمبود آب، 7- کاشت چغندرقند با استفاده از سیستم کشت نشائی و 8- کشت چغندرقند بعد از برداشت و یا آخرین آبگیری غلات پاییز ه. در این مقاله پس از معرفی یافته ها، اثر بخشی آنها و همچنین راهکارهایی جهت الزامات توسعه یافته در عرصه ارائه شده است.