رابطه وجود سالمند در خانوار با هزینه های سلامت خانوار های ایرانی، با استفاده از داده های ملی هزینه های-درآمد خانوار سال 1395

اهداف:

 در طی چند دهه گذشته ایران با تغییرات جمعیتی سریع از جمله کاهش شدید نرخ تولد و افزایش امید به زندگی مواجه بوده و این امر موجب افزایش میانگین سنی جامعه و افزایش درصد سالمندان شده است که به پدیده سالمندی جمعیت مشهور است. وقوع این پدیده در ایران با شتاب بسیار سریعی همراه بوده و از این رو جامعه ایرانی فرصت محدودی برای آمادگی مقابله با چالش های سالمندی پیش رو دارد. یکی از چالش های مهم سالمندی جمعیت افزایش هزینه های سلامت جوامع به دلیل نیاز بالای سالمندان به انواع خدمات بهداشتی و درمانی است که باعث می شود بسیاری از خانوار های دارای سالمند با مشکلات اقتصادی مهمی مواجه شوند. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر وجود سالمند، سن و تعداد سالمند در خانوار بر هزینه های درمانی و کل هزینه های سلامت خانوار های ایرانی است.

مواد و روش ها:

 مطالعه حاضر از نوع مطالعات ثانویه است و بر اساس آنالیز داده های پیمایش ملی هزینه درآمد خانوار در سال 1395 انجام شده است. حجم نمونه مورد بررسی در این مطالعه در مناطق روستایی 19337 خانوار و در مناطق شهری 18809 خانوار و درمجموع 38146 خانوار برای کل کشور بوده است. در این مطالعه جهت بررسی تاثیر عوامل موثر در هزینه های سلامت خانوار از رگرسیون خطی نسخه 14 نرم افزار STATA استفاده شده است.

یافته ها:

 یافته های مطالعه نشانگر وجود رابطه معنی دار بین وجود سالمند در خانوار و افزایش کل هزینه های سلامت و هزینه های درمانی خانوار با کنترل تاثیر سایر متغیرهای موثر است؛ به طوری که به ازای افزایش هر نفر سالمند 390 هزار تومان هزینه های سلامت و 195 هزار تومان هزینه های درمانی خانوار افزایش یافته است. به لحاظ سن سالمند، خانوار های دارای سالمند 75-79ساله متحمل بیشترین هزینه های سلامت بوده اند و آن هایی که دارای سالمند 80ساله و بالاتر بودند کمترین افزایش هزینه را داشته اند. یافته های مطالعه همچنین نشان داد که درآمد خانوار، داشتن فرد سیگاری، جمعیت خانوار، زندگی در شهر، تحصیلات سرپرست خانوار و سطح توسعه یافتگی استان محل سکونت به لحاظ بهداشتی، رابطه مثبت و معنی داری با هزینه های سلامت و درمانی خانوار ها داشته است، اما داشتن بیمه سلامت خانوار رابطه معنی داری را با هزینه های درمانی خانوار نشان نداد.

نتیجه گیری :

بر مبنای یافته های این مطالعه و با توجه به اینکه وجود سالمند باعث افزایش چشمگیری در هزینه های سلامت خانوار می شود، به نظر می رسد سیاست گذاری های آتی باید در جهت حمایت از خانوار های دارای سالمند طراحی شود. همچنین نظام سلامت کشور باید به سرعت به دنبال کسب آمادگی های لازم برای پاسخگویی به نیازهای بهداشتی و درمانی سیل سالمندانی باشد که در آینده ای نزدیک با آن ها مواجه خواهیم شد.