بررسی جایگاه ایمنی راه در ارزیابی و اولویت بندی گزینه های ساخت شبکه معابر (مطالعه موردی: شهر تهران)

توسعه شبکه معابر ازجمله اهداف برنامه ریزی حمل ونقل شهری محسوب میشود. در ارزیابی و اولویت بندی گزینه های ساخت شبکه معابر شهر تهران، معیارهای ترافیکی مثل سرعت سفر در درجه اول و معیارهای زیست محیطی در درجه دوم اهمیت قرار دارند؛ درحالیکه به معیار ایمنی ترافیک هیچ گونه توجهی نمی شود. اگرچه افزایش سرعت سفر موجب رضایت آنی مسافران می شود؛ اما احتمال وقوع تصادفات فوتی و جرحی را نیز افزایش می دهد که هزینه های آنها برگشت ناپذیرند. با توجه به این تضاد، ارزیابی و اولویت بندی گزینه های ساخت بدون توجه به معیار ایمنی می تواند موجب توسعه نامطلوب شبکه شود؛ لذا هدف اصلی این مقاله، تبیین اهمیت معیار ایمنی در ارزیابی و اولویت بندی گزینه های ساخت شبکه معابر است.
بدین منظور دو مدل ارزیابی و اولویت بندی گزینه های ساخت شبکه معابر در دو حالت، با و بدون معیار ایمنی بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی توسعه داده می شوند. علاوه برآن، دو مدل ساده پیشبینی تعداد تصادف ها در گره (تقاطع ها) و کمان (معابر) بر اساس اطلاعات موجود از جریان و سرعت در کمانهای شبکه معابر شهر تهران ساخته میشوند. آنگاه مدلهای ساخته شده در سیستم ایجاد سناریوی شهر تهران با نرم افزار EMME پیاده سازی میشوند.
برای نشان دادن اهمیت معیار ایمنی، گزینه های ساخت شبکه معابر شهر تهران که در سال 1390 مطرح بودند، با دو مدل توسعه داده شده در دو حالت بدون و با توجه به معیار ایمنی ارزیابی و اولویت بندی میشوند. مقایسه دو مدل اولویت بندی نشان میدهد که نتایج آنها در دو حالت، متفاوت بوده و در مواردی در تضاد باهم قرار میگیرند؛ بنابراین لزوم توجه به معیار ایمنی در برنامه ریزی حمل ونقل شهری ضروری است.