اثر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه‏ زنی بذر در جمعیت های 4 گونه اسپرس بومی ایران (Onobrichis sp)

 به منظور بررسی تحمل به تنش خشکی در گیاه اسپرس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه و گلخانه در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور طی سال های 1393-1394 اجرا شد. در این تحقیق از چهار گونه اسپرس Onobrichis michoxii، O. cristagalli، O. sativa و O. sabnitens در چهار تیمار خشکی در آزمایشگاه (شاهد 0، 3/0-، 6/0-، MPa 9/0-) و گلخانه (FC100% ظرفیت زراعی،  FC75%،  FC50% و FC 25%) استفاده شد. صفات درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر آنها اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه داده‏ها نشان داد که در هر دو آزمایش با افزایش تنش خشکی، درصد و سرعت جوانه‏ زنی، طول ساقه چه، طول گیاه چه، وزن تر و خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر در همه گونه‏ ها کاهش یافت و کمترین مقدار آنها در آزمایشگاه در تنش (MPa 9/0-) و در گلخانه تنش (FC 25%) مشاهده شد. از لحاظ صفات طول ریشه چه و نسبت طول ریشه چه به ساقه چه روند معکوس بود، به طوری‏ که با شدت تنش مقدار این صفات تا تنش MPa 6/0 دارای روند افزایشی بود و بعد از آن روند ثابت یا کاهشی بود. در مقایسه بین گونه ها در آزمایشگاه بیشترین میانگین درصدجوانه زنی و رشد گیاهچه مربوط به گونه های O. sabnitens و O. michauxii بود. در شرایط گلخانه گونه O. michoxiiنسبت به سایر گونه ها عملکرد بیشتری داشت و به عنوان گونه مقاوم به خشکی برای بذرپاشی مراتع و استفاده از آن در برنامه های اصلاح گیاهان مرتعی معرفی شد.