ارزیابی عوامل تاثیرگذار در بهره برداری از مراتع با تاکید بر تحلیل سلسله مراتبی- عوامل راهبردی (-SWOT AHP) (مطالعه موردی: مراتع شهرستان اشتهارد، استان البرز)

با توجه به اهمیت نقش بهره برداری از مراتع و تغییرات ایجاد شده در سیستم های اجتماعی - اقتصادی و اکولوژیکی مراتع، برنامه ریزی جهت بررسی وضعیت حال و تصمیم گیری برای شرایط موجود حایز اهمیت می باشد. در همین راستا این مطالعه در نظر دارد جهت تعیین اختلاف نگرش ها بین کارشناسان و بهره برداران به بررسی و مقایسه اولویت عوامل موثر بر بهره برداری از مراتع در چهار معیار قوت، ضعف، فرصت و تهدید بپردازد. بدین منظور از آنالیز SWOT برای تحلیل عوامل موثر بر بهره برداری از مراتع استفاده گردید. عوامل شناسایی شده از طریق تنظیم و تکمیل پرسشنامه به روش های طیف لیکرت و آنالیز AHP به ترتیب توسط بهره برداران و کارشناسان اولویت بندی و مقایسه شد. نتایج نشان داد که فقط پتانسیل مرتع برای دام گذاری با امکان تغذیه دستی، بهره برداری های غیر اصولی مانند معدن، مانورهای نظامی از اولویت یکسانی برخوردار بودند. نتایج نشان داد در عوامل مربوط به نقاط قوت، تطابق نوع و نژاد دامی غالب منطقه با شرایط مراتع با وزن 117/0، نقاط ضعف، کناره گیری بهره برداران با سابقه از شغل دامداری مرتع با تجربه با وزن 026/0، فرصت ها، افزایش مطالعات علمی درباره مراتع در مراکز تحقیقاتی، ادارت منابع طبیعی با وزن 185/0 و در عوامل مربوط به تهدید ها، نوسانات قیمت بازار با وزن 076/0 در اولویت قرار دارند. نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (نقاط ضعف و قوت) جمع امتیاز نهایی محاسبه شده نقاط قوت از نقاط ضعف بیشتر است. این بدین معناست که عوامل تاثیر گذار بر بهره برداری از مراتع از نظر عوامل درونی دارای قوت است. ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (تهدید و فرصت) نشان دهنده آن است که در وضعیت موجود، می توان با تقویت فرصت ها در مقابل تهدید ها واکنش راهبردی مناسبی نشان داد. بنابراین، راهبرد جهت حرکت به سمت توسعه مطلوب از بهره برداری از مراتع محسوب می شود.