بررسی ترکیب شیمیایی و شناسایی منشا ذرات معلق (PM10) با استفاده از روش فاکتور غنی سازی (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)

یکی از پدیده های جوی مناطق خشک و نیمه خشک و مناطق هم جوار با این گونه نواحی، پدیده گرد و خاک و تولید ذرات معلق (PM10) است که مخاطرات زیست محیطی زیادی به همراه دارد. هدف این مطالعه، تعیین ترکیب شیمیایی و شناسایی منشا عناصر در ذرات معلق در اتمسفر شهر کرمانشاه می باشد. برای شناسایی منشا طبیعی و انسانی این عناصر در ذرات معلق از روش فاکتور غنی سازی استفاده شده است. ردیابی جریان های هوایی با استفاده از خطوط هم ارتفاع در سطح 500 هکتوپاسکال انجام گرفته است. نمونه های ذرات معلق برای 20 عنصر به وسیله دستگاه ICP-OES مورد آنالیز قرار گرفته است. بر اساس این مطالعه، عناصری همانند آهن، پتاسیم، کلسیم، سلنیوم، آرسنیک، کبالت، فسفر، منیزیم و سدیم دارای میزان فاکتور غنی سازی پایین می باشند، که نشان دهنده آن است که این عناصر از پوسته سرچشمه گرفته اند. این عناصر 84% از غلظت کل عناصر را شامل می شوند. این امر حاکی از آن است که عناصر پوسته ای کمک کننده اصلی عناصر در PM10 در اتمسفر کرمانشاه هستند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین فراوانی عبور جریان های هوایی به غرب ایران در درجه اول مربوط به غرب تا شرق عراق و پس از آن شمال غرب تا شمال شرق اردن، شرق تا جنوب غرب سوریه و شرق تا غرب دریای مدیترانه می باشد. بنابراین، می توان بیان کرد که عراق و مناطق هم جوار با آن نقش مهمی در ایجاد ذرات معلق (گرد و غبار) در منطقه دارا می باشند.