عوامل ژئوپلیتیکی منازعه میان قدرت های بزرگ در دوره پساجنگ سرد

ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی رهبری اردوگاه های غرب و شرق را در دوران جنگ سرد بر عهده داشتند و نظم ژیوپلیتیک براساس رقابت این دو ابرقدرت بنا نهاده شد. اما پس از فروپاشی نظام دوقطبی، ایالات متحده به قدرت بلامنازع در عرصه بین الملل تبدیل گشت و نظم ژیوپلیتیک در سه دهه پس از آن دچار تغییرات گردید و منازعه میان قدرت های بزرگ ادامه یافت. بر این اساس، هدف نوشتار حاضر توضیح ساختار ژیوپلیتیک بعد از جنگ سرد و نحوه توزیع قدرت در فضای بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا عصر حاضر بود.

روش شناسی: 

این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تکنیک تحلیل محتوای کیفی با مرور ادبیات و نظریات ارایه شده از طریق استدلال و استنباط، به دنبال پاسخ به سه پرسش کلیدی در جهت درک روابط قدرت های بزرگ بعد از جنگ سرد بود. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اسنادی بود.

یافته ها:

 بعد از جنگ سرد جهان شاهد گذار ژیوپلیتیک بود که هیچ قدرتی در موقعیت هژمون قرار نداشت و طیفی از تک قطبی، دوقطبی و چندقطبی سیال مشاهده شد. منازعه میان قدرت های بزرگ براساس عوامل ژیوپلیتیک ذهنی و عینی قابل توضیح بود.

نتیجه گیری:

قدرت ها در برابر یکدیگر با توجه به نوع منازعات استراتژی های کنارکشیدن، دنباله روی و موازنه قوا که شامل موازنه نرم و سخت است برمی گزینند.