بررسی تطبیقی سیاست خارجی کمالیست ها و پساکمالیست ها در جمهوری ترکیه

ابرگفتمان کمالیسم، که از دل آن گفتمان غرب گرایی در سیاست خارجی برآمد برای حدود 80 سال بر سیاست خارجی ترکیه حاکم بود. اما تکوین پادگفتمان دیگری با نام پساکمالیسم، موجب شکل گیری گفتمان دیگری در سیاست خارجی شد که می توان آن را پیرامون گرایی خواند. مدرنیزاسیون به عنوان دال مرکزی کمالیسم در کنار دال های دیگری همچون لاییسیم، ترکیه را به اتخاذ یک سیاست خارجی غرب گرایانه و همکاری و همگرایی با اروپا سوق داد. اما تحولات اجتماعی و سیاسی که از دهه</span></span><span style="font-family:times new roman,serif;"></span></span> 1990 آغاز شده بود، به قدرت یابی گفتمان پساکمالیسم با دال مرکزی اسلام گرایی بروکراتیک در سال 2002 منجر شد. که این تغییر و تحول گفتمان جدید ترکیه را واداشت تا حدودی از یک سونگری غرب گرایانه خود در سیاست خارجی بکاهد و متوجه مناطق پیرامونی اش شود. سوال اساسی مقاله این است که آیا با قدرت یابی پساکمالیست ها تغییر معناداری در سیاست خارجی ترکیه رخ داده یا صرفا تعدیلات کوچکی در رویکرد سیاست خارجی این کشور پدید آمده است؟ در پاسخ، فرضیه مقاله این است که گفتمان کمالیسم در اساس با پساکمالیسم متفاوت است، از این رو با قدرت گیری گفتمان جدید، تغییرات مهمی در سیاست خارجی ترکیه پدید آمده است و این تغییرات از طریق رویکرد تطبیقی در سه مورد اتحادیه اروپا، خاورمیانه و مسیله</span></span><span style="font-family:times new roman,serif;"></span></span> فلسطین نشان داده شده است. البته این گفتمان نوپدید نمی تواند به یک باره در ابعاد داخلی و خارجی، از گفتمان هژمونیک پیشین با قدمت هشت دهه به یکباره بگسلد. رویکرد پساکمالیسم هم اکنون در مراحل جنینی و تکوین خود است و از این رو در عمر کوتاه حکومت حزب عدالت و توسعه شاهد تغییراتی در درون پساکمالیسم و رویکردهای اتخاذی هستیم و همان گونه که در مطالعات موردی نشان داده شده شواهد مهمی از تغییر در سیاست خارجی ترکیه هم اکنون نیز قابل مشاهده است.</span></span>