تغییر ویژگی های زیستی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک در نتیجه تغییر کاربری (مطالعه موردی: منطقه مختار یاسوج)

تغییر کاربری اراضی از قبیل تغییر جنگل به اراضی زیر کشت به طور معمول اثرات مخربی بر شاخص های کیفی خاک دارد. این مطالعه به منظور بررسی اثرات تغییر کاربری بر ویژگی های زیستی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک در منطقه مختار شهر یاسوج صورت گرفت. پنج نمونه خاک (30-0 سانتی متر)، از سه کاربری جنگل متراکم، جنگل تخریب شده و زراعت دیم برداشت و ویژگی های بالا در قالب طرح کاملا تصادفی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در پی تغییر کاربری اراضی جنگلی به دیم، مقادیر هدایت الکتریکی (56 درصد)، ماده آلی (67 درصد)، نیتروژن کل (71 درصد)، فسفر (20 درصد)، پتاسیم قابل دسترس (48 درصد)، تنفس پایه (42 درصد)، تنفس برانگیخته (63 درصد)، جمعیت قارچ (23 درصد)، آنزیم های اسید فسفاتاز (59 درصد) و آلکالین فسفاتاز (79 درصد) کاهش یافتند. در حالی که جمعیت باکتری (20 درصد) و pH (5 درصد) در کاربری زراعی نسبت به جنگل متراکم افزایش یافت و مقدار فسفر قابل جذب تفاوت معنی داری را نشان نداد. نتایج نشان داد که در پی تغییر کاربری ماده آلی خاک و ویژگی های مرتبط با آن به میزان بیشتری تحت تاثیر قرار گرفتند. بنابراین به منظور نگهداشت کیفیت خاک، عملیات مدیریتی مناسب از جمله اجتناب از قطع درختان در اراضی شیبدار، چرای بی رویه در مراتع و افزودن مواد آلی به خاک در کاربری دیم توصیه می شود.