پیامد برهم کنش ریشه ای گونه های بلندمازو و پلت درکشت خالص و آمیخته بر تغییرات مکانی تراوش آنزیم اوره آز

برهم کنش ریشه از عوامل مهم تاثیرگذار بر آنزیم های تراوش یافته در فضای ریزوسفری هستند که بسته به ساختار ریشه، نوع گونه و عمق خاک از توزیع مکانی ناهمانندی برخوردارند. تاکنون پژوهش های محدودی در رابطه با شناسایی اهمیت مکانی فرآیندهای ریزوسفر گونه های جنگلی انجام شده است. گونه های درختی با توجه به مورفولوژی و فیزیولوژی ریشه و نیازمندی های مواد مغذی فضای ریزوسفری متفاوتی دارند. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی تراوش آنزیم اوره آز در فضای ریزوسفر نهال های بلندمازو و پلت در کشت خالص و آمیخته انجام شده است. 

مواد و روش:

در این پژوهش 18 ریزوترون نوین برای دستیابی به هدف تحقیق بکار گرفته شد که هرکدام 12 درگاه دستیابی رستری برای گرفتن تراوش های ریشه داشتند. این درگاه ها در عمق ها و فواصل مشخص از یکدیگر ایجاد شد تا امکان محاسبه تغییرات مکانی آنزیم های تراوش یافته از ریشه را فراهم سازد. دو عمق پایین تر (50 و 75 سانتی متر) از خاک معدنی و در دو عمق بالاتر (15 و 30 سانتی متر) از ترکیب خاک و لاشبرگ (4% وزنی) پر شدند. در چهار تیمار ترکیب گونه ای خالص بلندمازو و پلت، آمیخته و کنترل (بدون کشت نهال)، نهال های یکساله دو گونه بلندمازو و پلت کاشته شدند. نمونه برداری از عمق گوناگون خاک ریزوترون ها شش ماه پس از کشت گیاهان انجام شد و فعالیت آنزیم اوره آز در خاک به روش کاندلر ارزیابی گردید. کارایی آنزیمی در این مقاله با تفاضل فعالیت آنزیمی هر محل مشخص از مقدار متناظر کنترل (بدون ریشه) محاسبه شد و نشان دهنده کارایی کاتالیتیکی نیست.

یافته ها:

نتایج نشان داد که میزان تراوش اوره آز در ترکیب های متفاوت کشت در سطح احتمال 95 درصد اختلاف معنی داری دارد و بیشترین تراوش آنزیم در کشت خالص بلندمازو و آمیخته و کمترین تراوش در کنترل مشاهده گردید. بررسی تغییرات مکانی فعالیت آنزیم اوره آز تراوش شده در عمق های گوناگون خاک تنها در مورد تیمار آمیخته در سطح احتمال 95 درصد معنی دار بود. کارایی آنزیم اوره آز در عمق های گوناگون خاک در تیمارهای کشت خالص پلت و کشت آمیخته در سطح احتمال 95 درصد معنی دار بود در حالی که در فواصل مختلف از یقه نهال فقط در تیمار خالص بلندمازو معنی دار بود. بیشترین میزان تراوش اوره آز در عمق 75 سانتی متری مشاهده شد.

 نتیجه گیری: 

میزان تراوش مکانی اوره آز بیشتر وابسته به تراکم ریشه در مکان های مختلف است که این مسئله هم وابسته به چگونگی برهم کنش ریشه ای نهال های کشت شده و نوع سیستم ریشه ای آن ها است. در این تحقیق برهم کنش ریشه ای تیمار آمیخته به دلیل ایجاد آشیان های اکولوژیک مناسب تر موجب افزایش فعالیت و کارآیی اوره آز شده است. با این حال چون تراوش اوره آز در فواصل مختلف از یقه نهال هرگز معنی دار نبود، نتایج نشان دهنده عدم قطعیت تراوش مکانی اوره آز ریزوسفر است.