ارائه الگوی اسلامی- ایرانی دولت سازی با تاکید بر تجربه حکمرانی اسلامی

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه های مطرح در حوزه دولت سازی اسلامی به روش مفهومی و ارایه الگوی بومی و بهینه بود. در این راستا و با شیوه توصیفی- تحلیلی، سیر تاریخی و تکاملی دولت اسلامی، الگوی دولت سازی میرزا محمدحسین نایینی، محقق کرکی، شهید صدر، شیخ فضل الله نوری، سید حسین نصر، بررسی شد. همچنین الگوی دولت سازی انقلاب اسلامی در اندیشه امام خمینی، امام خامنه ای و شهید مطهری نیز مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که نرم افزار دولت سازی را می توان قوانین و مقررات دانست. این نرم افزار در الگوی غیر توحیدی دولت سازی صرفا اعتباری است، اما در الگوی توحیدی ترکیبی از اعتباریات و اصول فقهی اسلامی و توحیدی می باشد. بر این اساس، الگوی دولت سازی اسلامی بر محور توحید در مقایسه با الگوی دولت سازی غرب در بسیاری از مولفه ها در مقابل هم تعریف می شوند. دولت سازی اسلامی را می توان در دو سطح عالی و عام دسته بندی نمود. در سطح عالی دولت اسلامی با محوریت معصوم تشکیل و در ذیل تدبیر معصوم تکامل می یابد؛ اما در سطح عام دولت اسلامی با محوریت فقیه عادل و اعلم محقق می شود و ذیل اندیشه فقها تکامل می یابد. نقطه اشتراک این دو سطح دولت سازی را می توان در وجود پایه ها و بنیادهای ثابت و مشترک دانست. این پایه ها و بنیادها در واقع عقل توحیدی و اصول فقهی هستند.