بررسی شکلی و محتوایی گواهی نامه رانندگی به مثابه سند هویتی

یکی از پیامدهای ارتباط ایران عصر قاجار با اروپای صنعتی، ورود وسایل نقلیه موتوری به ایران بود که با افزایش وسایل نقلیه و فقدان زیرساخت های مناسب در سطوح مختلف، عدم آموزش مناسب و بی نظمی های تردد وسایل نقلیه، نیاز به وجود راهکار سنجش برای تشخیص مهارت رانندگان و رعایت مقررات عبور و مرور، باعث شد که مجوزی برای رانندگان با عنوان «جواز یا پروانه یا تصدیق رانندگی» صادر شود که پس از صدور اولین آیین نامه در سال 1307 ش. عنوان «گواهی نامه رانندگی» یافت و در بیشتر کشورها، به مثابه یک سند هویتی تلقی شده و واجد اعتبار اداری و اجتماعی است. این پژوهش بر آن است با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اسنادی، فرآیند تحول شکلی و محتوایی این اسناد و ساختار سندشناسی گواهی نامه های رانندگی در ایران، در پرتو تحول و تکامل قوانین و آیین نامه را بررسی نموده و پیامدهای آن را تبیین نماید. دستاورد پژوهش نشان گر آن است از آغاز روند صدور گواهی نامه رانندگی تاکنون، با توجه به پیچیده تر شدن مشکلات ناشی از رانندگی و افزایش تردد وسایل نقلیه، روند صدور ساختار و محتوای این مدرک، مکررا تغییر کرده و درنهایت استفاده از گواهینامه های رانندگی مکانیزه و هوشمند و جایگزینی آن به جای گواهینامه های سابق، به منظور ثبت تخلفات رانندگان رایج شد که اثرات مثبت و منفی زیادی در حوزه های مختلف راهنمایی و رانندگی و بهبود کیفی رانندگی و کنترل ترافیک و تخلفات داشته است.