بررسی تیمارهای پیش سرمادهی و خراش دهی (شیمیائی و فیزیکی) در شکستن خواب بذر خردل وحشی arvensis S

به منظور یافتن روش های شکستن خواب بذر خردل وحشی(arvensis Sinapis ،(آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در سال 1389 انجام شد. بذرها به سه قسمت تقسیم شدند و دو قسمت از آن به ترتیب به مدت دو و چهار هفته در دمای 4 درجه سانتیگراد در شرایط مرطوب (سرمادهی مرطوب) بهطور یکنواخت نگهداری شدند و یک قسمت از بذرها نیز در شرایط آزمایشگاه و در دمای معمولی قرار گرفتند. سپس 9 تیمار شکستن خواب مکانیکی و شیمیایی شامل تیمار بذرها با استفاده از اسید جیبرلیک با غلظت 500 ،1500 و 2000 قسمت در میلیون؛ 1 ،2 و 4 دقیقه فرو بردن در اسید سولفوریک و 1 ،2 و 3 دقیقه خراشدهی با سنباده برای سه قسمت بذر اعمال و سرعت، یکنواختی و درصد جوانهزنی آنها بررسی شد. همچنین به منظور تعیین تاثیر تیمارها بر نفوذپذیری پوسته بذر به آب، روند زمانی جذب آب بذرها پس از اعمال تیمارها مطالعه گردید. نتایج آزمایش حاکی از تاثیر معنیدار تیمارهای پیش سرمادهی و خراشدهی و اثر متقابل آنها بر ویژگیهای جوانهزنی بود. براساس نتایج، برای شرایط عدم سرمادهی مرطوب و دو هفته سرمادهی مرطوب، موثرترین تیمارها، تیمار قرار دادن بذرها در اسید جیبرلیک با غلظت 1500 و 2000 قسمت در میلیون بهمدت 24 ساعت و بهدنبال آنها تیمار 2 دقیقه خراشدهی مکانیکی بود. بدون استفاده از تیمار پیش سرمادهی، درصد جوانهزنی در تیمار 24 ساعت غوطهوری در اسید جیبرلیک با غلظت 1500 و 2000 قسمت در میلیون(ppm(و دو دقیقه خراشدهی مکانیکی به ترتیب 5/58 ،56 و5/47 درصد مشاهده شد. با وجود دو هفته سرمادهی مرطوب درصد جوانهزنی این تیمارها با اندکی افزایش درحدود 25/77 ،5/76 و52/53 درصد بود، درحالیکه در شرایط 4 هفته سرمادهی مرطوب درصد جوانهزنی در تیمارهای فوق به ترتیب حدود 77 ،65 و 66 درصد کاهش نشان داد. در پایان مشخص شد که بهترین تیمار جهت کاهش خواب بذر خردل وحشی و بهبود جوانهزنی آن، تیمار 24 ساعت غوطهور کردن در اسیدجیبرلیک با غلظت 1500 قسمت در میلیون(ppm (و 2 دقیقه سنباده میباشد.